باغي به وسعت دنيا / ابوالفضل جلیلی

به وسعت دنيا

حدود پنج سال است که بیکارم و در این فرصت چون گاهی دلم از این بیکاری می‎گرفت، رفتم و یک زمین 1000 متری وسط یک بیابان خریدم. خواستم یک اتاق وسط آن بسازم تا در آن‎جا بنشینم و فکر کنم. بعد گفتم بهتر است چند درخت هم در آن‎جا بکارم و هم‎زمان شروع کردم به بنایی کردن. آرام‎آرام دیوار کشیدم و سقف و اتاقی شش در چهار ساختم. خواستم درخت بکارم، دوستان باغبانم گفتند به‎دلیل بدی آب وهوای این‎جا، هیچ درختی سبز نمی‎شود. اما سه درخت خردیم شاید که سبز شود. دوستی دارم که از بچه‎های انجمن دفاع مقدس است او به من گفت که کجا می‎روی، گفتم بیابان، گفت من هم می‎آیم. در راه درباره جنگ صحبت کردیم و او درباره دوستش به نام احسان که از رزمندگان قدیمی بود، تعریف کرد. این شخصیت بر روی من تأثیر شگرفی گذاشت تا آن‎جا که تصمیم گرفتم یکی از درخت‎ها را که گیلاس بود و باغبان می‎گفت به هیچ‎وجه سبز نمی‎شود به نام احسان بکارم. دم غروب، زمین سفت را کندم و به دوست رزمنده‎ام گفتم تو این را بکار، گفت چرا؟ گفتم بعدا می‎گویم. کاشتیم و سبز شد و خیلی عجیب که همان سال هم میوه داد. من آن زمان نبودم ولی دوستم با موبایل عکس میوه‎ها را گرفت. دو درخت دیگر هم به نام پدر و مادرم کاشتم، هر سه سبز شد.

ما هم پررو شدیم و گفتیم از این به بعد هربار چند درخت می‎آوریم و برای این‎که سبز شوند هرکدام را به نام شهیدی یا بزرگی می‌‌کاریم. یکی از آن‎ها را هم به نام حاج اسماعیل دولابی کاشتیم که آن هم سبز شد. این‎بار روی من خیلی زیاد شد تا آن‎جا که درخت بزرگ صنوبری را خریدم و گفتم این هرگز سبز نخواهد شد آن را هم به نام عشقم علامه طباطبایی کاشتم.

الان یک هفته است پایش نشسته‎ام و آبش می‎دهم که ببینم سبز می‎شود یا نه. امروز برای هفته‎نامه شما شعری از شهریار نوشته بودم اما وقتی دیدم درخت علامه جوانه زده، گفتم این مطلب را تعریف کنم. اکنون بین درخت علامه و درخت گیلاس مربوط به آن رزمنده نشسته و برای شما این یادداشت را می‎نگارم. امیدوارم سالی پر از جوانه‎های سبز داشته باشیم.









هفته‌نامه پنجره تلاش دارد تا در سایه الطاف الهی با تعامل و گفت‎وگوی سازنده با هنرمندان عزیز کشورمان از مشکلات سینما و تئاتر کشور بگوید. به همین دلیل، پیش از شروع سال جدید از برخی هنرمندان عزیز قول گرفته‎ایم تا سال جدید را با آنان به گفت‎وگو بنشینیم؛ که در ادامه نیز به مناسبت سال نو گفت‎وگوی کوتاهی با آنان انجام داده‎ایم. باشد که مردم عزیز و بزرگوار ایران در این گفت‎وگوها حقیقت را بیابند...



سفره ای برای همه | نیما دهقان



در خانواده تئاتری همیشه شور و هیجانات زیادی وجود دارد و ادامه خواهد داشت، یکی از آن هیجانات تئاتری‌ها مشکلاتی است که با آن مواجه می‌شوند و همیشه به صورت انفرادی با آن می‌جنگند. امیدوارم که روزی فرا برسد اگر برای تئاتری مشکلی پیش آمد این مشکل برای همه تئاتری‌ها باشد. آرزو می‌کنم که تمام تئاتری‌ها بتوانند بدون هیچ دغدغه و نگاه گروهی، سر یک سفره بنشینند و با هم گفت‎وگو کنند.



سفره ای برای همه | نیما دهقان



در خانواده تئاتری همیشه شور و هیجانات زیادی وجود دارد و ادامه خواهد داشت، یکی از آن هیجانات تئاتری‌ها مشکلاتی است که با آن مواجه می‌شوند و همیشه به صورت انفرادی با آن می‌جنگند. امیدوارم که روزی فرا برسد اگر برای تئاتری مشکلی پیش آمد این مشکل برای همه تئاتری‌ها باشد. آرزو می‌کنم که تمام تئاتری‌ها بتوانند بدون هیچ دغدغه و نگاه گروهی، سر یک سفره بنشینند و با هم گفت‎وگو کنند.



پری‎خوانی عشق و سنگ | چیستا یثربی



تئاتر هنر زندگی و شفاست. در آغاز سال نو همراه با تپش دوباره طبیعت تنها آرزوی من این است که هنر زندگی، یعنی تئاتر به دل زندگی مردم کوچه و بازار راه یابد و به نوعی سال جدید سال ورود تئاتر به خانه‎های مردم باشد و نه لزوما سال ورود مردم به خانه‎های ما، یعنی تئاتر شهر.

یادمان نرود که ابوعلی‌سینا سال‎ها پیش، از بازی و ایماء ( نمایش ) برای درمان بیمارانش استفاده می‌کرد. تئاتر هنر خوب زندگی کردن را به ما می‌آموزد و به ما گوشزد می‌کند که در این فرصت کوتاه، چه چیزهایی را می‌توانیم در یک صحنه کوچک تجربه کنیم، چیزهایی که هرگز در زندگی امکان تجربه آن را نداشته‌ایم و شاید نخواهیم داشت.

این هنر بازآموزی و درمان است، هنر توصیه بهترین الگوهای زندگی برای مردم. ورود مردم سرزمینم را به تئاتر سال 1389 تبریک می‌گویم. اگر تئاتر در چند سال اخیر دست‎هایش خالی‌تر از آن بوده که مردم را به سالن‌ها بکشاند، آرزوی من برای سال نو چنان تئاتر پرانگیزه و قدرتمندی است که خود به‎عنوان مهمان بهاری، در خانه ما را بزند و مهمان‎مان شود. کوتاهی و غفلت مدیران و سرمایه‌گذاران فرهنگی را فراموش کنیم، تئاتر در دل زندگی جای دارد. ان‎شاءالله در دل مردمان، ما با (پری‎خوانی عشق و سنگ) اردیبهشت ماه امسال مهمان‎تان هستیم. از حالا دعوت می‌کنیم که نگویید دیر گفتید... عید مبارک، تئاتر مبارک.



مجبورم امیدوار باشم | تاجبخش فنائیان

من امیدوارم و در عین‎حال امیدوار نیستم که مرکز هنرهای نمایشی به عنوان یک مرکز تولید تئاتر در کشور با مراکز آموزشی و مرکز پژوهش تئاتری به یک هماهنگی سیستماتیک برسند و در پرتو یک‎چنین هماهنگی بتوانند به یک سیاستگذاری مشخص، تعریف شده و قابل ارائه به همه هنرمندان و دست‌اندرکاران رسیده و یا یک‎چنین سیاست‎گذاری را تنظیم کنند و از رفتارهای روزمره، اتخاذ تصمیم‌های خلق‌الساعه، باری به هر جهت و فقط برای گذران امور روزمره اجتناب کنند.

به هر حال، از آن‎جایی که هر فعالیتی احتیاج به روابط، قوانین، مقررات و شاخصه‎های مشخص دارد، مرکز پژوهش و تولید تئاتر هماهنگ با همدیگر و در پرتو یک روابط روشن می‌توانند آینده‌ای معلوم و قابل پیش‌بینی ترسیم کنند که در این شرایط هم اهالی هنر و هم مسئولین که بر اساس آن تصمیم‌گیری می‌کنند، می‌توانند برای آینده هدف‌ها را ترسیم کرده و بالطبع راه و روش‌ها و تاکتیک‌ها نیز سامان پیدا می‌کند.

در واقع از این طریق، هم تولیدات سال و سالن‌های نمایش هدفمند می‌شوند و هم جشنواره‎ها تعریف‎شان مشخص می‌شود. در شرایطی که عملکرد و اندازه‎های رشد سال به سال مشخص ‌شود که چقدر به‎سمت هدف پیش رفته‌اند، دیگر مدیران مجبور نیستند به خاطر راضی کردن سلایق مختلف دست به کارهای آشفته و پراکنده بزنند، چراکه در چنین شرایطی تعریف از سلایق مختلف معلوم نیست و حتی می‌تواند استنباط‌های گوناگونی باشد و سلایق در اذهان هر کسی تعریف جداگانه داشته باشد. باید بدانیم که در سایه روابط علمی روشن و مبتنی بر قوانین کشور همه‎چیز سامان می‌یابد.

گفتم امیدوارم چون مجبورم امیدوار باشم؛ در غیر این صورت از حرکت باز می‌مانم و گفتم امیدوار نیستم چون سوابق چندین ساله نشان داده چنین شرایطی انجام نمی‌گیرد، یا اراده‌اش وجود ندارد، یا توانایی وجود ندارد و یا به وضع موجود خو گرفتیم و تغییر و تحول را در برنامه خود قرار نمی‌دهیم و به انجام امور روزمره می‌پردازیم چون به آن عادت کرده‌ایم.

ان‎شاء‎الله شرایطی پیش آید که برنامه‎های هدفمند و روشمند مبتنی بر فرهنگ بومی کشور تنظیم شده و سامان یابد و حرکت‌های تئاتری بر اساس این برنامه‎های معین پیش رود. در آن صورت، می‌توان امیدوار شد که تئاتر مردمی می‌شود و سالن‌های زیادی بر طبق مطالبات مردم ساخته می‌شود و پیرو آن طبیعتا هنرمندان و فارغ‌التحصیلان تئاتر با همان برنامه‌ریزی تربیت شده و مهارت می‌یابند و وارد بازار کار می‌شوند و به تعداد ورودی دانشجو به دانشکده‎ها ورودی به بازار کار تئاتر خواهیم داشت و استعدادی تلف نخواهد شد.





مشارکت در خرد جمعی | امیر دژاکام



زنده شدن دوباره حیات در طبیعت را تبریک می‌گویم و امیدوارم این زندگی و این حیات دوباره و این عید در درون ما هم تجلی پیدا کند. بیش از هر چیز فکر می‌کنم ما در جامعه به کار نیاز داریم، به ساختن، به آباد کردن در تمامی بخش‌ها؛ آن بخشی که من 30 سال در آن فعالیت کردم و بیش از نیمی از عمرم را در آن فعالیت کردم، تئاتر است. تئاتر هم در درون خودش نیاز به آبادنی‌های جدید دارد و ما باید یک خانه‎تکانی درست و حسابی انجام دهیم. به عقیده من، نزدیک به تمامی مقررات موجود تئاتر فاقد کارایی و ارزش هستند. مناسبات جدید فرهنگ به مناسبات جدید تولید هم نیاز دارد. متقاضیان بسیار زیاد شده‌اند و بودجه بسیار اندک، سازمان تئاتر هم تقریبا همان سازمانی است که 27، 28 سال پیش با مدیریت محبوب همه تئاتری‎ها (دکتر علی منتظری) شکل گرفت. همان ساختار کمی جرح و تعدیل داده شد، آن ساختار تا 7، 8 سال حتی 10 سال کارایی داشت. به عقیده من ما اکنون نیاز به مناسبات جدید داریم، فکر کنم اصلی‌ترین کار تغییر باور در رابطه با مکان اجراست. هم هنرمندان هم مسئولین باید بپذیرند یکی از شکل‌های اجرای تئاتر سالن است. حال آن‎که اکنون به‎دلیل استقبال زیاد و کمبود سالن هم هنرمندان تماما نمی‌توانند تمام هنرشان را ارائه دهند، هم مردم نمی‌توانند ببینند. حال تمامی جریان تولید دستخوش تغییر می‌شود، اقتصاد دستخوش تغییر می‌شود، زیبایی‌شناسی دستخوش تغییر می‌شود. همه مناسبات موجود به تبع این تغییر باور دچار تغییر می‌شود.

نکته بعد این است که شروع تمرین یک تئاتر باید به‎مثابه شروع تولید باشد و اجرای آن قطعی باشد نه این‎که تمرین شود و در هنگامه اجرا به صحنه نرود. همه کارها قبل از تولید انجام شود: قدرت تکنیکی و فنی کارگردان و عوامل و... اگر بپذیریم دیگر دلیلی بر رد اثر نیست. نکته دیگر تغییر در نحوه تصمیم‎گیری‌ها‌ در تئاتر است. اکنون متاسفانه مرکزیت پیدا کرده و به یک شخص ختم می‌شود و آن‎هم شخص مدیر کل است که تصمیمات تأثیرگذار و حتی مالی بر عهده ایشان است و تصمیمات فرهنگی هم بالطبع دستخوش این موضوع می‌شود که باید در آن تجدیدنظر شود و بزرگان تئاتر، تحصیل کردگان، بزرگان رسانه در این خرد جمعی شریک باشند. در پایان از مسئولین می‌خواهم که در هنگامه تغییر مدیران تئاتر، نظرات خانواده تئاتر را جویا شوند و افرادی این مسئولیت را بپذیرند که از درون این حرفه و خانواده تئاتر بوده و کاملا در جریان امور باشند.







تئاتر همه آرمان من | حسین مسافرآستانه



بهار که می‌آید، حسی از امید و شادمانی و شعف به همراه می‌آورد؛ حسی که علی‌رغم خستگی‌ها، دلمردگی‌ها و ناامیدی‌ها، آدمی را به شور می‌آورد. گویی زبان ما نیز همراه با طبیعت جوانه می‌زند و از نو می‌شکفد و بارقه‌ای از امید و شکوفایی و بالندگی را به ارمغان می‌آورد. بهار تعبیر زیبای جوانی طبیعت است و انسان نیز همراه و هم‌پای با طبیعت دل از آلودگی‌ها، کدورت‌ها، خستگی‌ها و دلمردگی‌ها می‌شوید و احساس جوانی و امید و رشد و بالندگی را زنده می‌کند و مهرورزی را سرچشمه زلالی برای این‎همه می‌بیند و در این میان، تئاتر همه آرمان من است برای هر آن‎چه که انسان باید باشد و نیست و همه آن‎چه که می‌توانیم باشیم و نیستیم.

آری تئاتر می‌تواند و باید تاثیری شگرف در بهاری کردن دل‌های آدمیان داشته باشد، می‌تواند و باید رشد و تاثیر جوانی و امید را همچنان بهار طبیعت در رگ و پی جامعه انسانی جاری دهد، تئاتر می‌تواند و باید. اگر و اگر همچون طبیعت شرایط و امکان بهاری شدن برای تئاتر فراهم آید...