بگویید من هنوز مشرک نشده‎ام /احسان خسروجردی

نیمه شب بود و هوا سرد و برفی. روح ‎ا... جوان، نیمه ‎های شب از مدرسه «دارالشفاء» به مدرسه «فیضیه» می ‎رفت. سپس با سنگی، یخ حوض مدرسه را می ‎شکست و با آب سرد وضو می ‎گرفت. در تاریکی شب، در مدرس مدرسه، در زیر نور ضعیف فانوس، به نماز شب می ‎ایستاد. چند ساعت بعد، به مسجد «بالاسر» می ‎رفت و در نماز جماعت «حاج ‎آقا میرزا جواد آقا ملکی تبریزی»، استاد عرفان و اخلاقش، شرکت می ‎کرد.

از همان جوانی همت بلند و مردانه ‎ای داشت. هم حجره ‎ای او - آیت ‎ا... العظمی گلپایگانی - می ‎گوید: «او 19 ساله و من 23 ساله بودم که به اراک آمدیم. طلبه بودیم و هم ‎حجره و آن ‎جا خوب با هم آشنا شدیم. امام در آن سن و سال اهل تهجد بود و نماز شبشان را به شدت اهتمام داشتند. من هم نماز شب می ‎خواندم، ولی بعد از نماز شب نمی ‎توانستم بیدار بمانم تا نماز صبح را هم بخوانم. نماز شب را که می ‎خواندم، غالبا می ‎خوابیدم، ولی دقت داشتم که حضرت امام بیدار می ‎ماندند و غالبا نماز شب را متصل به نماز صبح می ‎کردند. امام سر به سجده می ‎گذاشت و خیلی با خدای خویش راز و نیاز می ‎کرد. من تعجب می ‎کردم که این سید نوزده ساله... چه از خدا می ‎خواهد. یک شب به ‎ذکر سجده ‎ او گوش کردم: «خدایا به من توفیق بده تا انتقام خون جدم حسین را بگیرم.»

شب جمعه بود. حاج ‎آقا روح ‎ا... به ‎سمت حرم حضرت معصومه می ‎رفت؛ با عمامه مشکی، عبا و نعلین تمیز و قدم ‎های باوقار. در همان لحظه چند نفر از طلبه ‎ها از راه رسیدند. سلام کردند و پشت سر حاج آقا به راه افتادند. ایستاد و مؤدبانه پرسید: «آقایان، فرمایشی دارند؟» یکی از طلبه ‎ها گفت: «نه، عرضی نداریم. فقط دوست داریم که همراه شما باشیم.» حاج آقا روح ‎ا... با مهربانی گفت: «من از این کارتان، تشکر می ‎کنم، ولی شما طلبه محترم هستید، من دوست ندارم که شخصیت شما، از دنبال من حرکت کردن، کوچک شود. شما برای خودتان بروید، من هم برای خودم می ‎روم!»

صف ‎های نماز جماعت در بیرون خانه امام در شهر نجف تشکیل شده بود. امام به آرامی از اتاق خود خارج شد تا وارد بیرونی شود. ده ‎ها جفت کفش، جلوی در اتاق انباشته شده بود. نمی ‎شد از بین کفش ‎ها رد شد. عده ‎ای با بی ‎تفاوتی، روی کفش ‎ها پا می ‎گذاشتند و رد می ‎شدند. امام ایستاد و با ناراحتی گفت: «این کفش ‎ها را مرتب کنید. پاگذاشتن روی کفش ‎ها تجاوز به مال دیگران است.» کفش ‎ها را مرتب کردند. راه باریکی باز شد و امام از همان مسیر، وارد اتاق بیرونی گردید.

شهید عراقی برای ساعت سه و نیم تا چهار برایشان وقت ملاقات گرفته بود. یک گونی کتاب و نشریه را کول کرده، آورده بودند قم. 48 کتاب مختلف از مسیونرهای مسیحی و کلی نشریه «راه عیسی» و «راه مریم» که رایگان به آدرس افراد مختلف فرستاده می ‎شد. سر ساعت به منزل امام رفتند. سر گونی را باز کردند و یکی یکی کتاب ‎ها را به امام نشان دادند. امام هر کتاب و جزوه ‎ای را که نگاه می ‎کرد، می ‎گفت: «دیده ‎ام، دیده ‎ام، این را هم دیده ‎ام.» و آن ‎ها را کنار دستش می ‎چید. همه را که دید، گفت: «دو تا کتاب دیگر هم هست شما آن ‎ها را ندیده ‎اید؟ باورشان نمی ‎شد امام همه این ‎ها را دیده باشند و کتاب ‎هایی را هم که آن ‎ها نتوانسته بودند گیر بیاورند، خوانده باشد. خیلی تعجب کردند... امام گفت: «این مبارزه نیست. این ‎ها شما را به خود مشغول نکنند... شما همین مبارزه ‎ای را بکنید که روحانیت می ‎کند.»

می ‎گفتند عمامه ایشان کوچک است و در حد مرجعیت نیست، وقتی این خبرها به او می ‎رسید، می ‎گفت: «بگویید من هنوز مشرک نشده ‎ام.» سر این دعوا می ‎کردند که انگلیسی است یا آمریکایی، عده ‎ای معتقد بودند انگلیسی است برخی هم اصرار داشتند که آمریکایی است. او را تارک ‎الصلوه می ‎دانستند و می ‎گفتند روزه نمی ‎گیرد اما زرد ‎چوبه به صورتش می ‎مالد که بگوید روزه می ‎گیرم.

به یاران و شاگردانش می ‎گفت: «شما کار خودتان را بکنید و گوش به این حرف ‎ها ندهید. شما مسئولید و باید به مسئولیتتان عمل کنید. شما باید برای رهایی مسلمانان سختی ‎ها و دشنام ‎ها را به جان بخرید و دست از عمل صالح خود برندارید. هرچه به شما بگویند و در هر مضیقه ‎ای شما را قرار دهند به اندازه یک روز حضرت رسول سختی ندیده ‎اید.»

فردی که از ناحیه ران چند تیر خورده بود، کنار چهار ‎چرخی افتاده بود و با انگشت سبابه به خون خود می ‎زد و روی تخته بدنه چهار ‎چرخ در حال نوشتن این جمله بود: «یا مرگ یا خمینی»

نیمه ‎های شب بود. مرد جوان در گوشه حیات نشسته بود و به صدای گریه امام گوش می ‎داد. امام در اتاقش نماز شب می ‎خواند. جوان با خود می ‎اندیشید: «وقتی این پیرمرد که همه عمرش را برای خدا گذرانده، از ترس خدا این ‎طور اشک می ‎ریزد، پس وای بر من!» ناگهان در اتاق باز شد. امام برای تجدید وضو به حیاط آمد. کنار شیر آب که رسید، محافظ جوان، سلام کرد. امام جواب سلامش را داد و گفت: «تا جوان هستی، قدر بدان و خدا را عبادت کن.» سپس آستین ‎ها را بالا زد و ادامه داد: «لذت عبادت در جوانی است. آدم وقتی پیر می ‎شود، دلش می ‎خواهد عبادت کند، اما حال و توان برایش نیست.»

حاج‎آقا روح‎ا...

پدیده تاریخی و شگرف انسانی امام خمینی معما و راز ناگشوده ‎ای است که بسیاری از محققان و فرزانگان را در فهم خود به تحیر نشانده است.

سید روح ‎ا... معروف به حاج ‎آقا روح ‎ا... که در جریان رهبری انقلاب اسلامی ایران نایب ‎الامام خمینی و سپس به امام خمینی نام برده شده است، شخصیت فقهی فلسفی و عرفانی بزرگی است که نمی ‎توان برای او هماوردی در هوشمندی و فراست و تیزبینی بی ‎بدیلش در جهان اسلام یافت. از سوی دیگر قدرت ایجاد روح معنویت و تعبد این شخصیت بزرگ که موجد و موجب ایجاد و استمرار آن شد، همانندی در میان عارفان و فقیهان و متکلمان جهان اسلام ندارد.

حاج ‎آقا روح ‎ا... علاوه بر شهامت انقلابی و جسارت تاریخی، نه ‎تنها ابر ‎مرد تخریب یک سیستم حاکم فاسد بود، بلکه شاهکار تأسیس یکی از نوین ‎ترین مدل ‎های حکومتی مبنی بر اجتماع اندیشه دینی و مردم ‎سالاری سیاسی را در کارنامه درخشان حیات خود، برجای گذاشت. در این راه یکی از جدی ‎ترین نظام ‎های فقهی و کلامی را در تلفیق مبانی کلام و مبانی فقه و در مقوله ولایت فقیه به انجام رساند. این در حالی بود که خود، محور و الگوی ولایتی عاشقانه همراه با روح توحیدی عمیق در معرفت و عرفان بوده است.

او امیر قافله عشق، بزرگ ‎فرمانده میدان عشق و عرفان توحید و تعبد است. امید که راه او برای همه آنان که با عمل به شریعت، دل به حقیقت سپرده و طی طریقت نموده ‎اند، نمونه ‎ای جهت رسیدن به کمال مطلق و معشوق ازلی و مطلوب نهایی باشد.