مراقبت از خانه دل / جواد محدثي

شکی نیست که «کاخ‎نشینی»، روحیه و خصلت شاهی و طاغوتی در انسان پدید می‎آورد. و نشستن در ماشین شیک و گران‎قیمت، غرور می‎آورد و پوشیدن لباس‎های فاخر، حس «خودبرتربینی» می‎آورد. این: وضع عادی و طبیعی افراد است.

«ظاهر»، هم نشان‎دهنده «باطن» است، هم تأثیرپذیر از درون و حالت قلبی و شخصیت باطنی.

گاهی آن‎چه به «گوش» ما می‎خورد، بر دل می‎نشیند و بر اندیشه اثر می‎گذارد.

گاهی آن‎چه به «چشم» ما می‎خورد، وارد قلب می‎شود و بر اندیشه اثر می‎گذارد.

گاهی آن‎چه به «چشم» ما می‎خورد، وارد قلب می‎شود و دل را متأثر می‎سازد.

آن‎گاه، کسانی همچون باباطاهر عریان، در پی یافتن ساختن خنجری از فولادند، تا بر دیده زنند و دل را آزاد کنند.

آیا راه، همین است؟

آیا نمی‎توان بدون کور کردن چشم، از آسیب‎های «نگاه» مصون بود؟

اگر بزرگان، «دربانی دل» را شرط رسیدن به «فلاح» دانسته‎اند، پس می‎توان گفت: مراقبت از چشم و گوش و خطورات قلبی و تصورات ذهنی و حالات باطنی، راهی برای «خودسازی» و تهذیب نفس است.

شکی نیست که «کاخ‎نشینی»، روحیه و خصلت شاهی و طاغوتی در انسان پدید می‎آورد. و نشستن در ماشین شیک و گران‎قیمت، غرور می‎آورد و پوشیدن لباس‎های فاخر، حس «خودبرتربینی» می‎آورد. این: وضع عادی و طبیعی افراد است.

اما اگر کسی «وارسته» باشد، نه «وابسته»، در دام تعلقات نمی‎افتد و اسیر داشته‎ها نمی‎شود.

در احادیث است: «لباس الدون یخشع له القلب»

دل، به سبب لباس ساده و معمولی خاشع می‎شود.

این از موارد تأثیر «ظاهر» در «باطن» و جامه در قلب است. اما کسانی هم یافت می‎شوند که گرچه لباس فاخر و نو و گران‎قیمت بپوشند، چون از این «ظواهر» عبور کرده‎اند، روحیه تکبر و تفاخر و غرور نمی‎یابند.

ما ضعیفیم.

حرف‎ها، رفتارها، منظره‎ها، عکس‎ها، مبل و ماشین، پرده و فرش، لباس و کفش، گوشی و عینک، خانه و ویلا، پرده و دکوراسیون، میز و ساختمان و... ما را تحت تأثیر قرار می‎دهد.

چگونه می‎توان از اسارت این‎ها رها شد؟

چگونه می‎توان «روح» را از رنگ‎باختن در برابر این «جلوه»ها نگه داشت؟

وقتی‎که قدر خود را بدانیم و در محاسبات، ارزش وجودی خویش را برتر از این‎ها بشناسیم و خود را به «دنیا» نفروشیم، مصون می‎مانیم.

پس، حال که ضعیفیم و اثرپذیر، مواظب دیده‎ها و شنیده‎ها باشیم و خانه دل را بی‎در و پیکر قرار نداده و به نامحرم اجازه ورود ندهیم.

پاسبان دل باشیم، تا دل‎مان را ندزدند و قلب‎مان را به یغما و اسارت نبرند

کابل‌‎هایی که آن زیر پاره می‎‎کنند / کورش علیانی

گاه کنار هم گذاشتن اطلاعات آدم را به فهم نکاتی می‎رساند که در خلال آن اطلاعات پنهان است، اما گاه این کنار هم گذاشتن، نه به فهم که به وهم منجر می‎شود. همیشه در برابر کسانی‎که می‎گویند از این روش به اطلاعات جدیدی دست یافته‌اند، کسانی هم پیدا می‎شوند که بگویند این نه اطلاعات جدید، که «توهم توطئه» است.

گاه کنار هم گذاشتن اطلاعات آدم را به فهم نکاتی می‎رساند که در خلال آن اطلاعات پنهان است، اما گاه این کنار هم گذاشتن، نه به فهم که به وهم منجر می‎شود. همیشه در برابر کسانی‎که می‎گویند از این روش به اطلاعات جدیدی دست یافته‌اند، کسانی هم پیدا می‎شوند که بگویند این نه اطلاعات جدید، که «توهم توطئه» است.

یافتن ملاک‌‎هایی دقیق که بتواند میان این دو تفکیک کند، یک کار تخصصی و پیچیده اطلاعاتی است. اما گاه می‎توان با بررسی یک نمونه، فضای حاکم بر این موضوع را بهتر درک کرد. فراموش نکنیم که رژیم صیونیستی یکی از ورزیده‌ترین و مخوف‌ترین نظام‌‎های اطلاعاتی جهان را در اختیار دارد. این خبر‎ها را مرور کنیم. به زمان خبر‎ها دقت کنیم؛ حول و حوش دهه فجر. روز تعطیل در کشور‎های اسلامی جمعه، در رژیم صیونیستی شنبه و نیز در کشور‎های مسیحی شنبه و یک شنبه است.

چهارشنبه 3 بهمن 1386: گزارشی از پارگی کابل اینترنتی در خلیج‎فارس.

سه‎شنبه 9 بهمن 1386: حداد عادل، رییس مجلس شورای اسلامی، برای شرکت در کنفرانس اسلامی وارد قاهره شد. او گفت حضور من در مصر تأییدی بر بهبود روابط دو کشور است.

چهارشنبه 10 بهمن 1386: گزارش وینوگراد منتشر شد. کمیته وینوگراد کمیته تحقیق دولت در رژیم صیونیستی بود که برای بررسی علل ناکامی این رژیم در جنگ 33 روزه با لبنان، تشکیل شده بود. این کمیته در گزارش نهایی خود نخست‎وزیر این رژیم اِهود اولمِرط، وزیر دفاع این رژیم عَمیر پِرِض، و سپهبد دَن حَلوص رییس ستاد فرماندهی و عملیات ارتش این رژیم را مقصر‎های اصلی این ناکامی معرفی کرد.

چهارشنبه 10 بهمن 1386: سی‌ان‌ان گزارش داد: دو کابل اینترنت در ساحل مدیترانه‎ای مصر پاره شده‌اند.

چهارشنبه 10 بهمن 1386: گزارش می‎رسد یک کابل اینترنت به مقصد مصر در حواشی بندر مارسی فرانسه پاره شده است. این پارگی در مارسی، دومین پارگی در یکی از همان دو کابلی است که در ساحل مصر پاره شده‌اند. رسانه‎‎ها حدس می‎زنند لنگر کشتی‌‎های پهلو گرفته در ساحل مصر باعث این پارگی بوده است.

جمعه 12 بهمن 1386: یک پارگی کابل اینترنت در خلیج‎فارس، در 55 کیلومتری دوبی گزارش شده است.

جمعه 12 بهمن 1386: یک پارگی کابل انتقال اینترنت بین کانال سوئز و سری‌لانکا

یک شنبه 14 بهمن 1386: یک پارگی دیگر کابل اینترنت بین قطر و امارات متحده عربی.

یک‎شنبه 14 بهمن 1386: مقامات وزارت ارتباطات مصر اعلام می‎کنند با بررسی گزارش‌‎ها و نیز فیلم‌‎های دوربین‌‎های ساحلی، به این نتیجه رسیده‌اند که به فاصله 12 ساعت پیش و پس از این واقعه، هیچ کشتی‌ای در آن نقطه لنگر نینداخته بوده است.

دوشنبه 15 بهمن 1386: گزارش پارگی کابل اینترنت در نزدیکی بندرعباس.

دوشنبه 15 بهمن 1386: گزارش پارگی کابل اینترنت در نزدیکی پنانگ مالزی.

سه شنبه 23 بهمن 1386: عماد مغنیه، مهمترین فرمانده نظامی حزب‌الله لبنان را در انفجاری در ساعت ۲۲:۳۰ در یک خودروی میتسوبیشی پاجروی نوی نقره‎ای، در کفرسوسه در خیابان الحدیقه دمشق، ترور کردند.

شنبه 27 بهمن 1386: اهود باراک (بَرَق)، وزیر دفاع جدید رژیم صیونیستی، گفت این رژیم باید آماده حملات انتقامی حزب‌الله باشد.

یک‎شنبه 28 بهمن 1386: فاز اول بورس نفت ایران با عنوان محصولات پتروشیمی آغاز به‎کار کرد. هدف اصلی از ایجاد این بورس که از سال 1383 طرح شده بود، استقلال فروش نفت ایران از دلار آمریکا بود. پیش‎بینی‌‎ها حاکی از همراهی احتمالی کشور‎های عربی حاشیه خلیج‎فارس با این حرکت بود. راه‌اندازی این بورس شامل فاز‎های مختلفی بود و عملا تا مهر 1389 به طول انجامید.

یک شنبه 28 بهمن 1386: یک شرکت قطری قصد دارد یک واحد بزرگ پالایشگاهی در مالزی احداث کند.

یک‎شنبه 28 بهمن 1386: قیمت سبد نفتی اوپک برای دومین هفته پیاپی افزایش داشته است.

در همان روز‎ها روزنامه‌نگارانی از خارج جریان غالب رسانه‎ای به نکاتی اشاره کردند که می‎توانست این خبر‎ها را به هم و به رژیم صیونیستی و ایالات متحد آمریکا مرتبط کند. گذشته از نیاز شدید رژیم صیونیستی در این مقطع به خبرسازی، برای فراموشاندن گزارش کمیته وینوگراد از یک‎سو و نیاز ایالات متحد آمریکا به ترساندن کشور‎های عربی حاشیه خلیج‎فارس از همراهی با ایران، این نکته نیز جالب‎توجه بود که توان عملیاتی ویژه‎ای که این عملیات زیردریایی قطع کابل‌‎ها نیاز داشت در اختیار نیروی دریایی ایالات متحد آمریکا است. برای اطمینان از این موضوع می‎توان به منابعی مانند این کتاب مراجعه کرد:

لاف مرد کور: ماجرای ناگفته جاسوسی زیردریایی آمریکا، شری سانتاگ و اَنِت درو و کریستوفر درو، نیویورک، هارپر تورچ، 1999.

نمونه قابل‎اشاره از چنین عملیاتی نیز عملیات آیوی بلز است که طی آن در دهه 50 شمسی نیروی دریایی ایالات متحد آمریکا عملیاتی زیردریایی روی کابل‌‎های مخابراتی شوروی انجام داد و در تمام سال‌‎های باقی‌مانده جنگ سرد از اطلاعات حاصل از این عملیات بهره می‎برد.

به هر حال، این خبر‎ها در آن زمان چندان سر و صدایی به پا نکردند. اما جریان خبر متوقف نمی‎شود.

دوشنبه 29 آذر 1389: روزنامه مصری المصر الیوم نوشت جاسوسی که به‎کار برای موساد اعتراف کرده اظهار داشت قطع کابل‌‎های اینترنت در مصر در سال 1386 حاصل عملیات موساد بوده است.

این جاسوس، طارق حسن، اولین‎بار در پکن با یک مأمور موساد مرتبط شد که صد‎ها مصری را در موساد استخدام کرده است. این مأمور خود را با اسم رمز الاستاد می‎نامیده و 20 سال پیاپی مشغول انجام عملیات جاسوسی علیه مصر بوده است.

طارق حسن مدعی است از ایدی موشه، یکی از دو گرداننده حلقه جاسوسان مصری شنیده که عملیات زیردریایی خراب‌کاری اینترنتی، کار اسراییل بوده است

آیا جمع میان اسلام و لیبرالیزم ممکن است؟

عجایب خلقتی دیدم در این دشت! / سیدمحمد روحانی

بحث ما پیرامون حضرت صالح و گفت‎وگو‎های او با قوم ثمود بود. گفتیم از نگاه صالح، نخستین اشتباه قوم ثمود این بود که آن‎‎ها ـ درست مانند مردمان لیبرال‌مسلک روزگار ما ـ گمان می‎کردند که در این طبیعت، موجود برتر و «مقدسی» بالای سر انسان نیست و با مفروض پنداشتن این «به‎خود وانهادگی انسان»، در جست‎وجوی «امنیت و آسایش» زندگی دنیا بودند.

بحث ما پیرامون حضرت صالح و گفت‎وگو‎های او با قوم ثمود بود. گفتیم از نگاه صالح، نخستین اشتباه قوم ثمود این بود که آن‎‎ها ـ درست مانند مردمان لیبرال‌مسلک روزگار ما ـ گمان می‎کردند که در این طبیعت، موجود برتر و «مقدسی» بالای سر انسان نیست و با مفروض پنداشتن این «به‎خود وانهادگی انسان»، در جست‎وجوی «امنیت و آسایش» زندگی دنیا بودند. دومین مسئله مهمی که صالح با قومش بر سر آن جدال می‎کرد، مسئله «اسراف و زیاده‌روی» در برخی امور زندگی بود. چنان‌چه قرآن برای ما شرح داده، صالح به مردمش می‎گفت: اطاعت نکنید دستور مسرفان را: و لاتطیعوا امر المسرفین [سوره شعراء آیه 151]. این سخن صالح در بر دارنده دو نکته بسیار مهم است که در عین حال، «ساختار اجتماعی» قوم ثمود را نیز برای ما تبیین می‎کند. نکته اول این‎که مردم قوم ثمود، به دو گروه عمده تقسیم می‎شوند. عده‎ای از آن‎‎ها «رهبرانی» به‎حساب می‎آیند که دیگران را به‎دنبال خود می‎کشند و بقیه مردم، انگار که دچار نوعی «بردگی فکری» باشند، کاری به‎جز «اطاعت» و تبعیت از رهبران ندارند. نکته دوم این که، رهبران این جامعه مردمی «مسرف» هستند و تبعا پیروان آن‎‎ها نیز در همین مسیرند.

به‎نظر می‎رسد لازم است درباره معنا و مفهوم «فساد» کمی بیشتر تأمل کنیم.

«افساد» در لغت، متضاد «اصلاح» و عبارتست از منحرف کردن یک شئی از مسیر و هدفی که «از پیش» برایش تعیین شده است. بنابراین، اگر چیزی را به «مسیر واقعی خودش» بازگردانیم و در جهت «غایت اصلی» خودش قرار دهیم، اصطلاحا آن را «اصلاح» کرده‌ایم.

با این حساب، می‎توان فهمید که از دید صالح، ماهیت زندگی قوم ثمود در یک کلام عبارتست از اسراف؛ و مردم این جامعه نیز دو دسته‌اند: مسرفان رهبر و مسرفان پیرو. ویژگی اصلی این رهبران اسراف‌کار ـ و تبعا، پیروان آن‎‎ها ـ چیست؟ آن‎‎ها کسانی هستند که در زمین فساد می‎کنند و به‎دنبال اصلاح نیستند: الذین یفسدون فی الارض و لایصلحون [سوره شعراء آیه 152]. واضح است که تمام استدلالات صالح با قومش بر پایه یک پیش‌فرض اساسی استوار است: این‎که انسان و جامعه انسانی، هدف و «غایت خاصی» دارد و این هدف، با معیار‎ها و «ملاک‌‎های عینی» (Objective)، هم «قابل‎شناختن» است و هم «قابل‎دسترسی». اگر صالح این پیش‌فرض‌‎ها را نداشت، نه از اسراف و زیاده‌روی می‎توانست سخن بگوید و نه از فساد و اصلاح. اگر یک ملاک روشن و عینی در دست نباشد، دیگر با چه استدلالی می‎توان گفت فلان کار اسراف و زیاده‌روی هست یا نیست؟ به همین ترتیب، اگر هدف و غایت انسان و جامعه انسانی از پیش معلوم نباشد، صحبت درباره فساد یا اصلاح زندگی بشر چه معنایی خواهد داشت؟

اکنون، اگر کسی بپرسد: به‎راستی چگونه می‎توان هدف و «غایت حقیقی انسان» و جامعه انسانی را شناخت و با چه ملاکی می‎توان تشخیص داد که جامعه‎ای در مسیر «هدف واقعی» خودش قرار دارد یا نه، صالح برای او جواب واضحی دارد: سخنان رب عالمیان. این از کمترین نتایجی‎ست که پس از اثبات رب‌العالمین و بر پایه اعتقاد به توحید ربوبی، می‎توان به‎دست آورد. به همین دلیل است که صالح در آغاز سخنش و پیش از آن‎که سخنی از اسراف و فساد و اصلاح به میان آورد، می‎گوید پروای خدا داشته باشید و از من اطاعت کنید: فاتقوا الله و اطیعون [سوره شعراء آیه 150]. با داشتن همین اصول است که می‎توان درباره «سعادت» و «خوش‌بختی حقیقی» بشر نیز سخن گفت. اساسا اگر قبول کنیم که رب العالمینی وجود دارد، آن‎گاه به آسانی می‎توان نشان داد که هدف و غایت خداوند از خلقت انسان، همان خوش‌بختی و سعادت اوست. پس وقتی صالح از فساد و اصلاح ـ یا اسراف و میانه‌روی ـ حرف می‎زند، در واقع از «خوش‌بختی» و «بدبختی» ـ یا همان «سعادت» و «شقاوت» ـ انسان سخن می‎گوید.

آن‎چه که قرآن از قول حضرت صالح ـ علیه‌السلام ـ نقل می‎کند، تا همین‎جا، حرف‌‎های بسیار مهمی در قبال مسائل امروز بشر دارد. من فکر می‎کنم به آسانی می‎توان نشان داد پیش‌فرض‌‎های صالح در گفت‎وگو با قومش، دقیقا همان چیزی‎ست که امروز در میان جامعه غربی و به تبع آن‎ها، در میان کسانی که خود را طرف‌دار «لیبرالیزم» و «سکولاریزم» می‎دانند، شدیدا انکار می‎شود.

گفتم «پیش‌فرض»، اما شاید بهتر باشد به‎جای «پیش‌فرض» از عبارتی نظیر «اصول مبنایی» استفاده کنیم. چون «پیش‌فرض» ممکن است این معنا را به ذهن متبادر کند که سخنان صالح، سخنانی «غیرقابل‎اثباتند». در حالی‎که منظور ما این نیست. بلکه به عکس، معتقدیم پیش‌فرض‌‎ها و اصول مبنایی موردنظر صالح ـ مثل توحید و نبوت و معاد ‌ـ همگی «قابلیت اثبات عقلانی» دارند. منظور ما از «پیش‌فرض» یا «اصول مبنایی» این است که اگر این اصول را نداشته باشیم، سخنان صالح از نظر منطقی قابل دفاع نخواهد بود. بنابراین با داشتن این اصول یا پیش‌فرض‌هاست که صالح با قومش سخن می‎گوید.

طبیعی است که مؤمنان به پیغمبری صالح، غایت انسان و جامعه انسانی، و نیز ملاک‌‎های تشخیص و تعیین آن غایت را از خود صالح بپرسند. اگر هم کسی صالح را به پیغمبری قبول نداشته باشد، باید درباره آن «اصول مبنایی» با او بحث کرد. اما از شگفتی‌‎های روزگار ما این است که در این میان، مردمان عجیب‌الخلقه‎ای پیدا شده‌اند که از یک‎سو نسبت به انبیای الهی ابراز ایمان می‎کنند و از سوی دیگر خود را طرفدار لیبرالیزم می‎خوانند!

اساسا محوری‌ترین و «بنیادی‌ترین پیش‌فرض» اندیشه‎‎های «لیبرالیستی» عبارتست از این که: «هیچ‎کس» «نمی‌تواند» مدعی شود که قادر است «تعریف دقیقی» از «خوش‌بختی» و «سعادت» انسان ارائه کند. اگر هم کسی فکر می‎کند به چنین تعریفی رسیده، باید به‎عنوان یک نظر «شخصی»، از وارد کردن آن به تصمیم‌گیری‌‎های اجتماعی اجتناب کند. چرا لیبرال‌‎ها معتقدند مسئله خوش‌بختی و بدبختی، نباید مبنای تصمیم‌گیری‌‎های اجتماعی افراد قرار گیرد؟ چون معتقدند برای بحث درباره خوش‌بختی و سعادت حقیقی انسان، هیچ «ملاک عینی» وجود «ندارد».

تلقی دنیای غرب از‌ آزادی اساسا بر این پایه قرار دارد که «هیچ‎کس»، «حق ندارد» برای دیگران تعیین کند چه‎چیز درست و چه‎چیز نادرست است. چرا؟ باز دقیقا به این دلیل که برای تعیین سعادت بشر هیچ ملاک عینی «وجود ندارد». از همین‎جاست که معتقدند «هرکس»، «حق دارد» مادامی که مانع آزادی دیگران نباشد، در هر مسیری که دلش می‎خواهد، حرکت کند. چون هیچ کس نمی‎تواند ادعا کند به راستی فهمیده که سعادت بشر در گرو چیست. اگر هم فهمیده باشد، راهی وجود ندارد تا آن را برای دیگران نیز اثبات کند. بنابراین، لیبرال‌‎ها سعی می‎کنند آزادی را برای همه افراد بشر ـ بدون توجه به این‎که مسیر و هدف هر کس در زندگی چیست ـ به حداکثر (Maximum) خود برسانند و چون حداکثر آزادی برای همه افراد ناممکن است، می‎کوشند جامعه‎ای درست کنند که مقدار آزادی در آن بهینه (Optimum) باشد. یعنی معدل آزادی همه افراد به حداکثر ممکن برسد.

صرف‎نظر از اشکالات ریز و درشتی که بر این سخنان وارد است، پیش‌فرض همه این حرف‌‎ها این است که اساسا هدف و سعادت از پیش تعیین شده‎ای برای انسان وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد، کسی نمی‎تواند با قاطعیت ادعا کند که آن را شناخته است. یعنی هیچ کس نباید درباره درستی و غلطی راهی که دیگران می‎روند، قضاوت کند. همان بهتر که اجازه دهیم هر کس به هر راهی که دلش می‎خواهد برود، تنها به این شرط که مانع دیگران از رفتن به راهی که می‎خواهند نشود.

اصول فکری حاکم بر غرب ـ و به تبع آن‎ها، طرف‌داران داخلی لیبرالیزم و سکولاریزم ـ شباهت فوق‌العاده‎ای با اصول فکری حاکم بر قوم ثمود دارد