دومین جوابیه ناشر کتاب خاطرات هاشمی رفسنجانی بر نقد سلیمی نمین

تحلیل و تحریف / علی‎رضا هاشمی

اولا، با استناد به خاطرات سال 1366 (دفاع و سیاست) همین آقای ری‌شهری بیش از ده بار دیگر گزارش‌‎هایی درباره افراد و موضوعات مختلف به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی داده، که به همین شکل آمده است. مثلا در خاطرت روز یکشنبه 20 دی آمده است: «عصر آقای ری‌شهری آمد و راجع‌به نماینده مسجد سلیمان مشورت کرد و گزارش اطلاعات را داد.»

نقاد محترم چگونه پی برده که گزارش وزیر اطلاعات در مورد یک نماینده مجلس به رییس مجلس این است که «آقای هادی در حلقه اداره‌کنندگان بیت آقای منتظری قرار گرفت»؟!

ثانیا، آقای محمدعلی هادی نجف‌آبادی، گذشته از مسئولیت‌‎های مهم و فراوانی که پیش و پس از سال 1366 در کشور داشت، در حیطه زمانی کتاب خاطرات «دفاع و سیاست» نائب رییس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت مجلس و نماینده مردم تهران در مجلس بود و تأثیر حمایت آیت‌الله منتظری که در آن سال هنوز قائم مقام رهبری بود، از وی برای پیروزی در رقابت انتخاباتی و بالعکس، ارادت وی به آیت‌الله منتظری، به‎عنوان همشهری یک رابطه سری نبود که نقاد محترم کشف کرده باشد!

ثالثا، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در چند جای خاطرات سال 1366 از دکتر هادی و ارتباط وی با آیت‌الله منتظری سخن گفته‌اند. مثلا در خاطرت روز سه‌شنبه 8 اردیبهشت آمده: «آقای فلاحیان آمد و از بازجویی سعید - فرزند آیت‌الله منتظری - بر سر اسناد علیه دکتر هادی گفت.» یا در خاطرات روز سه‌شنبه 29 اردیبهشت آمده: «دکتر هادی آمد و برای عادی کردن وضع آقای منتظری تأکید داشت.»

2- انتقاد دیگر نقاد محترم به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی درخصوص آیت‌الله منتظری با استناد به خاطرات روز شنبه 27 تیر، این است که بر کتاب ایشان مقدمه می‎نویسد و این کار را نشان‌دهنده اوج رابطه آن دو شخصیت انقلابی و دو مسئول عالی‌رتبه «در اوج اختلافات بر سر پیگیری پرونده مهدی هاشمی» می‎داند و معلوم نیست اگر خاطرات فردای آن روز یعنی یکشنبه 28 تیر را می‎دید که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی می‎نویسد: «تا ساعت هشت صبح در منزل برای نوشتن مقدمه کتاب آقای منتظری صرف شد»، چه حکمی می‎داد؟!

از نقاد و مورخی که کلمه «هشت سال دفاع مقدس» را در پاورقی کتاب می‎بیند و می‎نویسد: «در ص 377 در پاورقی سخن از جنگ هشت ساله ایران با عراق به میان می‎آید و ظاهرا فراموش شده این کتاب مربوط به سال 1366 است» بعید است که درباره همان کتاب آیت‌الله منتظری، ندیده باشد که «عصر قسمتی از مقدمه کتاب اظهارات آقای منتظری درباره جنگ را نوشتم.» و بعید است که باطنا فراموش کرده باشد آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آن مقطع به‎خاطر مسئولیت فرماندهی، مطلع‌ترین فرد درباره جنگ و شایسته‌ترین فرد برای مقدمه نوشتن بر کتابی با موضوع جنگ می‎باشد، مگر این‎که به‎خاطر تنگ‌نظری و یا قصاص قبل از جنایت، - چون هنوز از قائم مقامی رهبری عزل نشده بود - مقدمه نوشتن بر کتاب آیت‌الله منتظری را با وارونه کردن آن حدیث مولا علی (علیه‎السلام) که می‎فرماید: «انظر ما قال و لا انظر من قال» جرم تلقی نماییم!

3- عملکرد آیت‌الله منتظری و بیت ایشان درآن مقطع و موضع‌گیری‌‎های اخیر بعضی از جریان‌‎ها که به ادعای نقاد، تلاش می‎کنند این‎گونه واکرد کنند که «آیت‌الله منتظری به‎دلیل انتقادات فراوان از انحرافات در مدیریت کشور و دفاع از حقوق مردم از سوی امام (رحمت‎الله علیه) عزل شد»، چه ربطی به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی دارد؟ ضمن این‎که اگر غرضی در این متن به اصطلاح نقد نبود، یک تحلیل‎گر مبتدی برای غور در یک کتاب، آن هم یک کتاب تاریخی، ابتدا مقدمه را می‎خواند.

پاسخ به این شبهه‎افکنی را آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در مقدمه (صفحه 25) به نیکی داده‌اند که «وزارت اطلاعات آقای مهدی هاشمی را بازداشت کرد که با توجه به مسائلی که قبل و بعد از انقلاب داشت، محاکمه و اعدام شد. این اقدام به‎جای این‎که باعث نجات آقای منتظری شود، بر خشم و عدم رضایت و انتقادات ایشان افزود و سرانجام منجر به عزل ایشان از سمت قائم مقامی امام گردید.»

4- این چه نوع نقد بر یک اثر تاریخی است که در یک سطر، کتاب و نویسنده آن را با استناد به همان متن، اولا مجرم «به پرهیز دادن مسئولان کشور از پیگیری قاطع فرمان امام» می‎داند و ثانیا متهم می‎کند که نویسنده و کتاب در راستای کسانی هستند که می‎خواهند «تصویر خلاف واقعی پیرامون علت واقعی عزل آقای منتظری ارائه دهند»، اما در سطر بعدی، همان نقاد، با همان قلم و در همان نقد می‎نویسد: «هر محقق منصفی با هر گرایشی صرف‎نظر از تمایلات و گرایش‌‎های آقای هاشمی، می‎تواند با مطالعه این اثر و سایر آثار مؤلف، به این حقیقت نزدیک شود که ریشه اختلاف امام با آقای منتظری به چه موضوعی باز می‎گردد.»



ب) رابطه با آمریکا

1- مسئول دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران و احتمال قریب به یقین همین نقاد محترم، پیش از این‎بار‎ها و بار‎ها به شکل مجزا و غیرمجزا در قالب سخنرانی، مصاحبه، مقاله و بیشتر از همه در قالب نقد، به بهانه ماجرای مک فارلین، نقد تاریخی را - احتمالا با سنجه انصاف! - به نقد سیاسی پیوند زده است و حتی پس از انتشار کتاب ماجرای مک فارلین که همراه با اسناد آمریکایی و ایرانی، به اهتمام آقایان محسن هاشمی و حبیب‌الله حمیدی از سوی دفتر نشر معارف انقلاب منتشر شده و به صراحت مقدمه کتاب، قبل از انتشار، توسط مسئولان و کارشناسان مطالعه شد، در راستای شبهه‎افکنی و ابهام‌آفرینی در تاریخ انقلاب، صراحتا اعلام کردند «انتشار این کتاب هم از ابهامات کم نکرده است (نقد سلیمی نمین بر کتاب اوج دفاع)»

2- نقاد محترم در ادامه همان سناریو، و این‎بار به بهانه تشکیل «شورای مشاورت درباره هدایت مسأله رفتار با آمریکایی‌‎ها و سیاست اجرایی و تبلیغی جریان مک فارلین و گروگان‌ها» که در صفحه 35 کتاب «دفاع و سیاست» آمده، با کلمات، عبارات و جملات تکراری در نقد‎های گذشته، مانند «فردمحوری»، «تلاش برای تداوم دیپلماسی غیررسمی و پوششی» و «آقای هاشمی به‎عنوان هدایت‌کننده مباحث دیپلماتیک با احتیاط به مراتب بیشتری تعاملات غیررسمی را در این حوزه پی گرفت» در نگاه اول و قبل از هرگونه تحلیل و تفسیر و نقد، حکم می‎دهد که «آقای هاشمی جهت کاستن از برخی انتقادات نسبت به مسائل پشت صحنه سفر مک فارلین به ایران، نمایندگانی از مراکز و نهاد‎های ذیربط را برای ادامه پیگری این موضوع دخیل می‎کند.» البته مطمئن باشید که اگر در همین خاطرات نامی از این افراد برده نمی‎شد، آن را برهان قاطع برای ادعای فردمحوری هاشمی رفسنجانی می‎دانست و می‎گفت در حیاتی‌ترین مسأله سیاست خارجی هم کسی از مسئولان کشور را در جریان نمی‎گذاشت.

3- تردید قریب به یقین نقاد محترم در صداقت رفتاری آیت‌الله هاشمی رفسنجانی برای کشور تا آن‎جاست که وقتی در لابه‎لای اسناد فراوان تاریخ هیچ دلیل منصفانه‎ای برای تعاملات ایشان با آمریکا پیدا نمی‎کند، دست به دامان احتمالات خودساخته می‎شود و تشکیل این شورا را با دو احتمال این‎گونه بیان می‎کند: «احتمالا در جهت کاستن برخی انتقادات بود و یا احتمالا صرفا آرایش ظاهری است.»

4- اعضای شورا آن‎گونه که در خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی آمده، آقایان فریدون وردی‌نژاد (از اطلاعات سپاه)، سیدعلی‎اصغر حجازی (از وزارت اطلاعات)، حسین شیخ‌الاسلام (از وزارت خارجه)، علی‎رضا معیری (معاون سیاسی نخست‎وزیر) و محمدعلی هادی (نائب رییس کمیسیون سیاست خارجی و امنیت مجلس) بودند که اگر نگوییم نمایندگان پنج عضو سران قوا بودند، لااقل باید بگوییم نمایندگان رییس‎جمهوری، نخست‎وزیر و رییس مجلس بودند. باید پرسید: با کدام منطق، فعالیت این افراد در راستای اقدامات فردمحوری معرفی می‎شود؟!

5- نقاد محترم برگزاری جلسه این گروه در منزل آیت‌الله هاشمی رفسنجانی آن هم در اولین روز سال را نشانه اهمیت کار آن در نگاه ایشان می‎داند، در حالی‎که این موضوع، یعنی برگزاری بعضی از جلسات در منزل رییس مجلس و فرمانده جنگ معمولی بود، مثلا در تاریخ 10 اردیبهشت هم آمده است: «عصر شورای عالی دفاع در منزل ما جلسه داشت» (ص 90) و مقدمات تشکیل این شورا در آخرین روز‎های سال قبل یعنی 10 روز آخر اسفندماه 1365 فراهم شده بود.

6- برخلاف ادعای نقاد که صراحتا تحریف تاریخ می‎کند و می‎نویسد: «عمر شورای نظارت بر ارتباطات با آمریکاییان بسیار کوتاه است و بیش از دو سه جلسه از فعالیت آن‎‎ها به ثبت نرسیده است» در کتاب دفاع و سیاست موارد فراوانی است که جلسات و فعالیت‌‎های این گروه در طول سال برقرار بود.

شاید نقاد محترم انتظار داشت که آیت‌الله هاشمی رفسنجانی از برگزاری جلسات اعضای گروه که بدون حضور ایشان برگزار می‎شد، در خاطرات خویش بنویسند و نمی‎داند که محور خاطرات، برنامه‎‎هایی است که شخص آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در آن‎‎ها حضور داشت. وگرنه بعید است مورخی در این سطح که کلمه به کلمه خاطرات را موشکافانه شخم می‎زند، متوجه نشده باشد که جلسات شورای مشاورت درباره هدایت مسأله رفتار با آمریکایی‌ها، با حضور اعضا برگزار می‎شد و هر بار هم یکی از اعضا، گزارش مباحث جلسات را به یکی از سران قوا می‎دادند، مثلا:

- سه‌شنبه، 4 فروردین: قرار شد آقای معیری در جلسه مهدی‌نژاد شرکت کند.

- سه‌شنبه، 11 فروردین: ظهر هیأت سیاست‌گذاری تبلیغی ایران گیت و بهره‌برداری از افتضاح آمریکا و مقابله با تبلیغات شیطانی آن‎‎ها آمدند و راجع‌به برنامه کارشان و سیاست کار مشورت کردند.

- دوشنبه، 31 فروردین: آقایان معیری، هادی، حجازی و مهدی‌نژاد، اعضای کمیسیون مشورتی مسائل آمریکا آمدند. گزارش کار و ترجمه جزوه تاور را آوردند و مشکل ادامه طرح تعمیر موشک‌‎های فونیکس را گفتند. قرار شد دوباره و با صراحت و توضیح، موضوع را از امام سئوال کنیم.

- یکشنبه، 6 اردیبهشت: به جلسه سران قوا در دفتر نخست‎وزیر رفتم. فرماندهان سپاه و مسئولان وزارت اطلاعات آمدند و درباره حدود اختیارات و وظایف سپاه و وزارت اطلاعات در خصوص امور خارج از کشور گفت‎وگو شد.

- یکشنبه، 20 اردیبهشت: آقای دکتر هادی آمد و گفت تبلیغات علیه آمریکا که پیشنهاد هیأت خودشان بود، چند روزی به تأخیر بیفتد تا پول ایران وصول شود. شب جلسه سران قوا در دفتر من بود. با آمدن افراد آلبرت حکیم برای تعمیر فونیکس‌‎ها مخالفت شد. قرار شد برای تبلیغات روانی علیه آمریکا صبر کنیم.

- سه‌شنبه، 29 اردیبهشت: دکتر هادی آمد. اطلاع داد گروه مشاور با پیشنهاد آزادی یک گروگان آمریکایی برای فشار تبلیغاتی روی آمریکا که گفته است دادن پول ما مربوط به گروگان نیست، موافق هستند.

- چهارشنبه، 20 خرداد: شب جلسه سران قوا در دفتر نخست‎وزیر بود. آیت‌الله خامنه‎ای از اقدامات و پیشنهاد‎های گروه مشاور در امر مبارزه با شیطنت‌‎های آمریکایی‌‎ها خبر داد و حدود مسئولیت و قلمرو کار آن‎‎ها تعیین شد.

ظاهرا آن‎چه که باعث تشدید تجاهل و تغافل نقاد محترم در خصوص برگزاری جلسات این گروه بود، استفاده از کلمات شورا، هیأت، گروه و کمیته برای شرح جلسات آن‎‎ها بود، وگرنه شواهد بقای این شورا و برگزاری جلسات آن‎‎ها در خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی فراوان است.

7- نقاد یا با آگاهی تمام و یا بدون اطلاع و با استناد به خاطرات دفاع و سیاست به اعضای شورا توهین می‎کند و آن‎‎ها را عوامل هاشمی رفسنجانی می‎داند، در حالی‎که در لابلای خاطرات، موارد فراوانی است که اعضای شورا هر یک از سران کشور را که می‎دیدند، گزارشی از فعالیت‌‎ها و برنامه‎‎های خود را می‎دادند تا در جلسات سران مطرح و تصمیم‌گیری شود. مثلا در خاطرات روز چهارشنبه 20 خرداد آمده است: «شب جلسه سران قوا در دفتر نخست‎وزیر بود. آیت‌الله خامنه‎ای از اقدامات و پیشنهاد‎های گروه مشاور در امر مبارزه با شیطنت‌‎های آمریکایی‌‎ها خبر داد و حدود مسئولیت و قلمرو کار آن‎‎ها تعیین شد.» (ص 141 و 140)

8- یکی از شیوه‎‎های نخ نما شده این‎گونه نقد‎ها بر آثار آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، سوءاستفاده از عدم اطلاع خوانندگان از متن خاطرات و حذف برخی از جملات، برای وارونه جلوه دادن حقایق است.

آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در خاطرات روز چهارشنبه 9 اردیبهشت می‎نویسند: «جلسه سران در منزل آقای موسوی اردبیلی بود. با دستور امام درباره استفاده از مهندسان معرفی شده از سوی آلبرت حکیم برای فونیکس‌‎ها بحث و به تصویب رسید» (ص 89) اما در خاطرات چند روز بعد، یعنی یکشنبه 20 اردیبهشت، می‎نویسند: «شب جلسه سران قوا در دفتر من بود. با آمدن افراد آلبرت حکیم برای تعمیر فونیکس‌‎ها مخالفت شد.» (ص 100)

نقاد که با مقراض بی‌انصافی سعی در فریب خوانندگان خویش دارد، با استفاده از مخالفت جلسه دوم که پیرو موافقت جلسه اول بود، میدان را برای جولان خویش باز می‎بیند. با استفاده بی‌شمار از علامت سئوال و علامت تعجب! می‎نویسد: «نکته‎ای که در این زمینه مغفول می‎ماند، این‎که چرا بلافاصله در جلسه بعدی سران قوا با سفر مهندسان اروپایی؟! مخالفت می‎شود. سکوت راوی در این زمینه که چرا در این فاصله اندک نظر سران تغییر می‎کند، ابهامات زیادی را برمی‌انگیزد، مبنی بر این‎که آیا این تغییر نظر ارتباطی با اروپایی بودن یا نبودن این افراد داشته است؟ آیا اینان تعمیرکار فونیکس‌ بوده‌اند یا ترمیم‌کننده روابط سیاسی؟»

تا این‎جای کار، مخصوصا با توضیحات افشاگرانه نقاد! زمینه برای هرگونه شبهه، تهمت و به‌تبع آن توهین فراهم می‎شود، اما واقعیت این است که در خاطرات جلسه دوم، پس از بیان مخالفت سران، جمله‎ای حذف شده که مصداقی برای دلیل تارک‎الصلاه‌هاست که با حذف «اذا سکرتهم» دلیل بی‌نمازی‌‎های خود را آیه «لاتقر بوا الصلاه» معرفی می‎کردند.

شرح کامل خاطرات روز یکشنبه 20 اردیبهشت چنین است: «شب جلسه سران قوا در دفتر من بود. با آمدن افراد آلبرت حکیم برای تعمیر فونیکس‌‎ها مخالفت شد. قرار شد برای تبلیغات روانی علیه آمریکا، تا معلوم شدن وضع پرداخت 453 میلیون دلار - بدهی آمریکا برای حکم دادگاه لاهه - صبر کنیم.»

به قول نقاد، فاصله بین جلسه اول و دوم یعنی 9 تا 20 اردیبهشت کوتاه است. حال این سئوال از محضر این مورخ بزرگ مطرح می‎شود که چه ملاحظاتی مانع مطالعه اتفاقات این 11 روز در خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی بوده و اگر مطالعه شده، براساس کدام مصالح، سلسله اتفاقات مهم این فاصله اندک را می‎بُرید تا بر سر خوانندگان خویش و تاریخ کلاه شرعی بگذارید؟!

خوب است خاطرات مرتبط با موضوع را در همان فاصله اندک با هم مرور کنیم تا دیگران بفهمند که چرا سران در یک جلسه موافقت و حتی تصویب و در جلسه بعدی مخالفت می‎کنند!

سه‌شنبه، 15 اردیبهشت: آقای بهرامی از لاهه تلفنی اطلاع داد که حکم محکومیت آمریکا در مورد پرداخت 500 میلیون دلار به ایران صادر و امضا شد. اظهار خوش‌بینی کرد که آمریکا پول را پرداخت کند.

پنج‌شنبه، 17 اردیبهشت: وزیر دفاع اطلاع داد که موردی برای فروش موشک فونیکس پیدا شده است.

جمعه، 18 اردیبهشت: آقای مهدی‌نژاد آمد. درباره تبلیغات جریان رسوایی آمریکا مذاکره کرد.

یکشنبه، 20 اردیبهشت: آقای دکتر هادی آمد و گفت تبلیغات علیه آمریکا - که پیشنهاد هیأت خودشان بود - چند روزی به تأخیر بیفتد تا پول ایران وصول شود. شب جلسه سران قوا در دفتر من بود. با آمدن افراد آلبرت حکیم برای تعمیر فونیکس‌‎ها مخالفت شد. قرار شد برای تبلیغات روانی علیه آمریکا تا معلوم شدن وضع پرداخت 453 میلیون دلار - بدهی آمریکا به حکم دادگاه لاهه- صبر کنیم.

9- بعید است نقاد محترم، حتی اگر از تاریخ سال 1366 بی‌اطلاع باشد، از خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی متوجه نشده باشد که موضوع ایران و آمریکا در این سال دو رویکرد متفاوت دارد. در نیمه اول، بحث گفت‎وگو و در نیمه دوم، بحث رویارویی مطرح است، مخصوصا در جنگ نفتکش‌‎ها که آمریکا با نصب پرچم خود بر کشتی‌‎های دیگران، علم طغیان علیه ایران برافراشت.



ج) دیپلماسی پوششی و پنهان کردن مسائل از امام (رحمت‎الله علیه)

اگرچه این‎گونه سخن گفتن درباره تاریخ انقلاب، توهین آشکار به تدبیر و رهبری داهیانه امام راحل می‎باشد، اما گویا برای نقاد محترمی که هدفش تشکیک در رفتار، گفتار و نوشتار آیت‌الله هاشمی رفسنجانی است، وسیله، هدف را توجیه می‎کند.

نکته مهمتر در این حق‌ناشناسی، جفای بزرگ در حق حاج سید احمد آقا، یادگار و امین صدیق امام در طول حیات آن حکیم فرزانه است. در این خصوص با استناد به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی توجه به چند مسأله بسیار مهم است:

1- جلسات سران قوا در طول سال برگزار می‎شد.

2- اعضای جلسه آقایان آیت‌الله موسوی اردبیلی، آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، حجت‌الاسلام سید احمد آقا خمینی و مهندس میرحسین موسوی هستند و اگر هر کدام آن‎‎ها در یکی از جلسات نباشند، در خاطرات ثبت شده است.

3- احمد آقا نماینده امام بودند و پیغام‌‎های امام را برای سران می‎آوردند و گزارش جلسات را برای امام می‎بردند. پنهان کردن مباحث جلسه سران از امام، تنها در صورتی قابل‎قبول است که به قول نقاد محترم و مانند دیگر مسئولان کشور در مجلس، دولت و قوه قضاییه، حاج احمدآقا را هم عامل هاشمی رفسنجانی بدانیم! آن‎گونه که در همین نقد درباره آقای محسن رضایی، فرمانده وقت سپاه پاسداران می‎نویسد: «فرمانده کل وقت سپاه خود را محق می‎بیند وارد دیپلماسی پنهانی شود، غافل از این‎که خود به امتیازی در خدمت تز آقای هاشمی مبدل شده بود.»

4- در خصوص موضوع سفر افراد آلبرت حکیم هم بار‎ها آیت‌الله هاشمی رفسنجانی عنوان کرده که باید موضوع را با صراحت و توضیح برای امام بگوییم و نظر ایشان را بگیریم.



د) اتخاذ سیاستی متفاوت از سیاست امام درباره جنگ

نقاد محترم در این نقد با استناد به خاطرات یک دیدار خصوصی آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با امام، می‎گوید: «امام در این دیدار خصوصی تأکید دارند که جنگ باید تا سقوط صدام ادامه یابد» و در ادامه می‎نویسد: «در سال‎های 64 و 65 ریاست مجلس شورای اسلامی برای پایان دادن به جنگ براساس استراتژی متفاوت از آن‎چه رهبری انقلاب بار‎ها بر آن تأکیده کرده بود، دیپلماسی پنهانی را پی گرفت.»

در این‎باره هم ذکر این نکته بسیار مهم است:

اولا، امام نه‎تنها در سال 1366، بلکه تا آخرین روز قبل از قبول قطعنامه 598 بر تداوم جنگ تا سقوط صدام تأکید می‎کردند و این مطلب را در آن نامه معروف هم متذکر شدند.

ثانیا، مستند به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی در کتاب دفاع و سیاست، امام در کنار جنگ، به مسئولان سیاسی کشور تأکید می‎کردند که در این میدان هم وارد شوند. مثلا چهارشنبه، 11 شهریور: «شب سران قوا مهمان احمدآقا بودیم. امام هم شرکت کردند. با حضور و تأیید امام، قرار شد به دبیرکل سازمان ملل بگوییم که اگر شورای امنیت، عراق را به‌عنوان آغازگر جنگ معرفی کند، تا زمان تشکیل دادگاه، حاضریم آتش بس برقرار شود. در مورد بسیج عمومی و مسائل دیگر هم بحث شد.» یا یکشنبه، 8 آذر: «سران قوا در دفتر آقای موسوی جلسه داشت، احمد آقا گفت امام فرمودند کار سیاسی در سازمان ملل را ادامه دهیم و کار نظامی هم قوی باشد.»

یا یک روز قبل از آن روز شنبه، 7 آذرماه: «آقای لاریجانی آمد. گزارش سفر به ژاپن را داد و برای سفر به سازمان ملل و مذاکره با دبیرکل آن سازمان مشورت کرد. گفت آقای دکتر ولایتی از این‎که در این جو جنگی، وزارت خارجه به مذاکرات صلح مشغول باشد، نگران است. از امام پرسیده‌ایم، گفته‌اند بروید، کار سیاسی هماهنگ با کار نظامی باشد.»

به هر حال آن‎چه در مطالعه چندباره نقد دفتر مطالعات و تدوین تاریخ ایران بر کتاب دفاع و سیاست مشهود است، تکرار موضوعات گذشته است. نقاد محترم این‎بار نقد خویش را قبل از تحسین و ستایش از خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، با این خاطره به پایان می‎رساند که «شب با دیگر سران قوا مهمان احمد آقا بودیم. درباره اصرار آمریکا به تجدید رابطه با ایران مذاکره کردیم. مخالف و موافق صحبت کردند. به نتیجه نرسیدیم. بنا شد در جلسات بعد بحث و قبلا با حضرت امام مذاکره شود.»

اما در ادامه نقد خویش می‎نویسد: «هرچند راوی محترم به شیوه خاص خود مشخص نمی‎سازد در این جلسه چه کسی سیاستی متفاوت با سیاست امام را در مورد آمریکا پی می‎گیرد، اما کشف آن برای خوانندگان چندان دشوار نیست.»

اگرچه این‎گونه سخن گفتن ادیبانه و مؤدبانه! ویژگی سبکی نقد‎های دفتر مطالعه و تدوین تاریخ معاصر است، اما مطمئنا خاطرات روز یکشنبه 19 مهر می‎تواند حسن مقطعی برای این متن و در کل موافقت آیت‌الله هاشمی رفسنجانی با سیاست‌‎های امام راحل در مسائل مهم کشور باشد: «شب جلسه سران در منزل احمد آقا بود. در حضور امام، درباره شکایت از آمریکا به شورای امنیت بحث شد. امام موافق هستند. من موافقم و اکثر حضار مخالف بودند.» (ص 307)

انتظار می‎رفت که نقاد محترم مانند همه نقد‎های خویش، نقبی هم به دانشگاه آزاد اسلامی بزند، اما ترجیح داد به جای آن، بحث حزب جمهوری اسلامی را میان بکشد و جالب است بدانید که این دو موضوع را به هم پیوند داد.

اولا در ادامه توهین‌‎های نقدمآبانه! تفکرات انحصارطلبانه و فردمحورانه آیت‌الله هاشمی رفسنجانی را غیرمنطبق با کار منضبط و قانونمند حزبی می‎داند و همین تفکر را عامل انحلال حزب معرفی می‎کند تا محملی برای تهمت خویش پیدا کند که «تمامی امکانات حزب که ثروت بسیار زیادی داشت، در کنترل آقای هاشمی باقی ماند.» و در ادامه، دامنه این توهین و تهمت را با استناد به خاطرات آیت‌الله هاشمی رفسنجانی، گسترش می‎دهد و به یکی از مسئولان عالی‌رتبه نظام می‎رساند که «شورای مرکزی حزب برای اموال حزب جلسه داشت. قرار شد من و آقای خامنه‎ای دو هیأت برای اموال و اسناد حزب انتخاب کنیم.» (ص 206) و یا «من و آقای خامنه‎ای به دفترم آمدیم. آقایان کمالی، حائری و جاسبی را به‎عنوان هیأت اداره اموال حزب تعیین کردیم. همچنین با واگذاری دفتر حزب مشهد به بنیاد قرآن - که آقای خامنه‎ای پیشنهاد کردند- موافقت شد.» (ص 244)

این نقاد محترم در ادامه با علم به این‎که آخرین دبیرکل حزب چه‎کسی بود که هنوز هم مسئولیت با ایشان است، دادخواه نیرو‎های شاغل در حزب می‎شود که «چرا چندین سال حقوق ناچیز دریافت کردند، حق بیمه آن‎‎ها پرداخت نشد و حقوق ابتدایی از آنان دریغ شد؟!»

در خصوص دانشگاه آزاد اسلامی و ارتباط آن با حزب جمهوری هم ترجیح می‎دهد، به دکتر جاسبی بتازد و با تهمت «گرایش وی به مظفر بقایی»، ادعا می‎کند که «اموال و اسناد حزب در انحصار آقای جاسبی درآمد.»

فراز پایانی این نقد، حادثه حج خونین است که معلوم نیست چه ربطی به آیت‌الله هاشمی رفسنجانی - جز وقایع‌نگاری - دارد، اما با انتقاد از نیرو‎های افراطی، جمله‎ای تأمل‎برانگیز می‎گوید که انشاءالله با تندروی‌‎هایی که نقاد محترم دارد، مشمول ایشان نشود که «باید نسبت به ماهیت نیرو‎های تندرو در همه طیف‌‎های فکری و سیاسی حساس بود و همواره نفوذی بودن آنان را محتمل بپنداریم.»