70
71
|
هایپر مدیا | مرکز جامع خدمات رسانه ها / نگارش روزنامه |
|
|
اندازه فونت |
|
پرینت |
|
برش مطبوعاتی |
|
لینک خبر | جابجایی متن |
|
نظرات بینندگان |
گفتوگو با احمد شرفخانی معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه
باید از کار ویترینی پرهیز کرد / مریم مرتضوی
حجتالاسلام والمسلمین احمد شرفخانی، روحانی خوشرویی است که معاونت فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه را بر عهده دارد. طبق قرار قبلی و رأس ساعت، گفتوگو را با او شروع کردیم. آنچه در این مصاحبه بیشتر مورد نظرمان قرار گرفت، مرور فعالیتهای قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه بود. در اکثر کشورهای مسلمان، کلیه امور قرآنی بر عهده سازمان اوقاف آن کشور است و در ایران هم بخش زیادی از این امور را همین سازمان عهدهدار است. گرچه بهنظر میرسد با وجود سازمانها و نهادهای گوناگون که در حوزه قرآن فعالیت میکنند، یک مدیریت واحد و قوی برای اداره امور لازم است تا نتایج بهتری بهدست آید.
سالهاست که برگزاری مسابقات قرآن در ایران هم مانند بسیاری از کشورها بر عهده سازمان اوقاف و امور خیریه است. روند برگزاری این مسابقات از مراحل اولیه تا مرحله بینالمللی چگونه است؟
یکی از مهمترین وظایف سازمان اوقاف، برگزاری مسابقات قرآنی است که این مسابقات از مرحله شهرستانی شروع شده و بعد از آن مراحل استانی، منطقهای، کشوری و بینالمللی برگزار میشود. این مسابقات در دو بخش خواهران و برادران و در مقاطع سنی شکوفهها، یعنی افراد زیر 16 سال و بزرگسالان یعنی افراد بالای 16 سال برگزار میشود.
شروع مسابقات از مرحله شهرستانی است که در 260 شهرستان مسابقات را برای خواهران و برادران برگزار میکنیم. هر سال بیش از 30 هزار نفر در این مسابقات شرکت میکنند و زیرمجموعه های این مسابقات هم متنوع است؛ مثلا در مسابقه حفظ قرآن، حفظ دو، پنج، 10، 20 و 30 جزء قرآن را داریم.
نکته دیگر اینکه برگزیدگان مسابقات قرآنی سازمانهای دیگر، تنها دارای اعتبار داخلی هستند و نمیتوانند در عرصه بینالمللی حضور پیدا کنند و در عینحال نمیتوانند از امتیازات مسابقات دیگر استفاده کنند. اما اعتبار مسابقات سازمان اوقاف و امور خیریه در سطح داخلی و خارجی است و برگزیدگان مسابقات این سازمان میتوانند در عرصه بینالمللی هم به رقابت بپردازند.
ظاهرا مسابقات قرآن ایران تفاوتهایی با مسابقات کشورهای دیگر دارد و غیر از تلاوت، موارد دیگری هم به آن اضافه شده است.
مقام معظم رهبری در مورد تدبر در قرآن کریم تأکید زیادی دارند و میفرمایند که قرائت، حفظ و ترتیل لازم است، اما بحث تدبر در مفاهیم قرآنی بسیار مهم است. در این زمینه اقداماتی در سازمان اوقاف و امور خیریه انجام شده است. از جمله اینکه افرادی که قصد شرکت کردن در مسابقات اوقاف را دارند باید در آزمون مفاهیم شرکت کرده و حدنصاب نمره را کسب کنند. حتی اگر کسی بخواهد در آزمون قرائت شرکت کند، باید در آزمون مفاهیم که شامل ترجمه لغات و بخشی از مفاهیم است شرکت کند. نظر ما این است که کسی که میخواهد در آزمون حفظ و یا قرائت شرکت کند، باید با مفاهیم اجمالی آیات قرآن آشنا باشد و این مفاهیم در نشریه بشیر چاپ شده است. سه شماره از این نشریه، ویژه آزمون مرحله شهرستانی است و در مرحله استانی، دو شماره دیگر هم به آن افزوده میشود.
آیا این نوع کارها مانند دورههای تدبر که اشاره کردید، به نوعی موازیکاری با فعالیت سازمانهای دیگر که کار قرآنی میکنند، مانند آموزش عالی نیست؟ چون آنها هم دورههایی با عنوان تدبر در قرآن برگزار میکنند.
نه. این فعالیتها در هیچجا به این شکل انجام نمیشود. در سازمانهای دیگر، برنامه آموزشی وجود دارد، اما این تعداد مجموعه را تحت پوشش قرار نمیدهند. اصولا افراد در مسابقات شرکت میکنند، چون میخواهند خود را بهعنوان نخبه قرآنی معرفی کنند و شرط ورود در مسابقات سازمان اوقاف و امور خیریه این است که در آزمون تدبر شرکت کنند. در عینحال، سطح مسابقات شهرستانی، استانی و بهویژه کشوری در سازمان اوقاف و امور خیریه از بسیاری از مسابقات بینالمللی کشورهای دیگر بالاتر است و داوران بینالمللی هم به این مسأله اذعان دارند.
پس چرا قاریان برجسته مصری یا کشورهای دیگر، زیاد در مسابقات کشور ما شرکت نمیکنند؟
ما معتقدیم که سطح مسابقات قرآنی در کشور ما از سطح مسابقات سایر کشورها بالاتر است. این تنها یک ادعا نیست، چون من شخصا در مسابقات قرآنی کشور مالزی حضور داشتم و در کنار آن با مسئولان برگزاری مسابقات قرآن این کشور به گفتوگو نشستیم و بهطور مفصل در این مورد بحث و گفتوگو کردیم. سئوال ما این بود که چرا در کشور مالزی که برای پنجاه و دومین سال متوالی مسابقات قرآنی برگزار میشود، فقط 37 کشور در مسابقات شرکت میکنند؟ در این شرایط بهنظر میرسد که این کشور نتوانسته است جایگاه مسابقات خود را در عرصه بینالملل گسترش دهد. اما سطح مسابقات ما خیلی بالاست و همیشه رتبههای اول و یا دوم را در سطح بینالمللی کسب کردهایم و جالب اینکه نفرات دوم یا سوم کشور ما در مسابقات مالزی رتبه اول را کسب میکنند.
اهتمامی که در مسابقات سازمان اوقاف و امور خیریه از نظر مسئولین و مردم وجود دارد بسیار ویژه است، ولی در مالزی چنین اتفاقی نمیافتد چون آنها تنها در رشته قرائت، مسابقات را برگزار میکنند. در حالیکه در ایران مسابقات حفظ و مقالهنویسی هم وجود دارد و بخش مقالهنویسیمعنایش این است که ما میتوانیم از طریق قرآن، پاسخگوی شبهات و مسائل جهان اسلام و سایر ادیان باشیم. به این روش که مدتی پیش از برگزاری مسابقات، رئوس موضوعات را به سایر کشورها اعلام میکنیم و هر سال حدود 500 مقاله در موارد متنوع که سطح 70 درصد از نویسندگان این مقالات فوقلیسانس و دکترهستند، بهدست ما میرسد. چون در بخش بینالمللی، آزمون تفسیر و مفاهیم نداریم، از طریق مقالات قرآنی این خلاء را پر میکنیم. از طرف دیگر در بحث داوری، اکثر داوران بینالمللی از کشور ما هستند و داورانی هستند که درعرصه بینالمللی شناخته شدهاند، یعنی در سطح بالایی هستند.
شاید دلیل استقبال از مسابقات قرآنی مالزی، مدل برگزاری مسابقات این کشور باشد. نظر شما چیست؟
با این نظر موافق نیستم، چون معتقدم که مسابقات قرآنی کشور مالزی از مسابقات ما ضعیفتر است. آنها تبلیغات شهری گستردهای ندارند، یعنی مردم در جریان نیستند که یک اتفاق قرآنی در کشورشان میافتد. آنها یک شبکه پخش مستقیم دارند که هر شب دو ساعت فیلم مسابقات را پخش میکند اما ما از صبح تا شب مسابقات را بهطور زنده پخش میکنیم.
با اینکه شما معتقدید سطح مسابقات ما از بقیه کشورها بالاتر است، پس چرا قاریان مصری کمتر بهعنوان مسابقه دهنده در مسابقات کشور ما شرکت میکنند؟
شاید یکی از لایل اش تفاوت در سطح جوایز باشد. البته جوایز ما و مالزی در حال حاضر در یک سطح است، اما قبلا پایینتر بودیم و من به این مسأله انتقاد دارم. امسال جوایز شهرستانی و استانی را 100 درصد افزایش دادیم و معتقدم که این میزان هنوز کم است. چون برای نخبه قرآنی در کشور ما که یک کشور اسلامی قرآنی است، دولت و نظام باید با تمام وجود سرمایهگذاری کند. اما این اتفاق نیفتاده و ما بهعنوان مشوق باید جوایز را افزایش دهیم چون معتقدم در کشوری زندگی میکنیم که حکومت، نظام و دولت قرآنی هستند و قانون کشور ما برگرفته از قرآن است؛ ما به این سمت و سو حرکت میکنیم. اما اینکه چرا نتوانستیم جایگاه خود را پیدا کنیم؟ یک بخش به افرادی برمیگردد که در عرصه قرآنی فعال هستند و مرغ همسایه را غاز میبینند و کشورهای دیگر را برتر و بالاتر میدانند. در عینحال در عرصه قرآنی سرمایهگذاری درستی انجام نشده است. البته وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در دولت نهم و دهم فعال شده است، اما پیشتر اینطور نبود. و لازم است که این وزارتخانه بیش از این در این عرصه فعال باشد. اما بهنظر من بعضی از کشورها از روی عمد در مسابقات بینالمللی شرکت نمیکنند. برخی بهدلیل مسائل سیاسی است و برخی میترسند که ابهتشان در ایران شکسته شود، یعنی میدانند که در ایران نفر اول نمیشوند. شما میدانید که قاریان مصر، قاریان مجلس خوان هستند و در مسابقات فنی امتیاز چندانی کسب نمیکنند. امسال نفر اول مسابقات مالزی از قاریان مصری بود، اما اگر امروز با قاریان نفراول کشور ما رقابت کند، یقینا رتبه کمتری کسب میکند.
آیین نامههای داوری هم در این مورد نقش دارند. شاید آنها بر طبق آیین نامه مالزی میخوانند که با آیین نامه داوری ایران متفاوت است. داوران ما آزادانه امتیاز میدهند و امسال هم امتیازدهی رایانهای بود. در حالیکه در مالزی امتیازدهی بهطور دستی انجام میشود. آنها خودشان اعلام کردهاند که آیین نامه داوری قرآنی جمهوری اسلامی ایران، یکی از آیین نامههای قوی در جهان است.
نکته بعدی در بحث مسابقات بینالمللی ما این است که هم کمیت برای ما اهمیت دارد و هم کیفیت. 95 نفر از برادران در بیست و هفتمین دوره مسابقات ما شرکت کردند، اما مجموع تعداد شرکتکنندگان در دو بخش خواهران و برادران در کشور مالزی، نصف شرکتکنندگان مسابقات ایران بود. در عینحال اهتمامی که ما نسبت به مسابقات داریم در مالزی تا این حد نیست. در ایران رؤسای سه قوه در مسابقات حضور دارند، اما در آنجا فقط در مراسم افتتاحیه و اختتامیه، دولتمردانشان حضور دارند. در واقع مسابقات بهانهای است که وارد بطن قرآن شویم، اما مراسم آنها بهسمتی میرود که خلاف قرآن عمل میکنند.
مسابقات بینالمللی تنها یک مسابقه است. اما سازمان اوقاف و امور خیریه در کنار مسابقات، نمایشگاههای متنوع، همایش بزرگ بانوان فعال قرآنی، جشنواره قصههای قرآنی و نشستهای تخصصی برگزار میکند. همچنین در این مسابقات اساتیدی حضور دارند که بلافاصله نکات را به شرکتکنندگان اعلام میکنند. نگاه به ارتقای مسابقات در عرصه بینالمللی این است که از این فضای قرآنی، برای ترویج قرآن هم استفاده کنیم. مثلا قصههای قرآنی یکی از ابعاد فعالیتهای قرآنی است و دبیرخانه دائمی آن در اوقاف است که از سال 1374 فعالیت خود را شروع کرده و امسال سومین دوره آن برگزار میشود. منظور این است که برخی کشورها تنها مسابقه برگزار میکنند، اما مسابقات قرآنی در ایران بهنوعی جشنواره است و بهانهای است تا بتوانیم اتفاقات قرآنی دیگری را هم در کنار آن بگنجانیم و بهنظر میرسد که اقدامات خوبی در این راستا صورت گرفته، هرچند که هنوز به نقطه مطلوب که شأن قرآن است، نرسیدهایم.