74
75
|
هایپر مدیا | مرکز جامع خدمات رسانه ها / نگارش روزنامه |
|
|
اندازه فونت |
|
پرینت |
|
برش مطبوعاتی |
|
لینک خبر | جابجایی متن |
|
نظرات بینندگان |
گفتوگو با احمد شرفخانی معاون فرهنگی سازمان اوقاف و امور خیریه
باید از کار ویترینی پرهیز کرد / مریم مرتضوی
منظورتان از کار ویترینی دقیقا چیست؟
کاری که ظاهر زیبا و جذابی دارد، اما در بطن آن، مفهومی دیده نمیشود. مثلا بعضی نرم افزارها که تماما کپی شده هستند. اما ممکن است یک کارتون قرآنی برای کودکان که آداب اسلامی را با یک ایده نو به آنها بیاموزد و تقلید از کار دیگری نباشد، دیده نشود.
به هرحال قرآن کتابی برای زندگی ما و پاسخگوی نیازهای ما در تمام ابعاد است. گاهی به اشتباه تصور میکنیم که خواندن قرآن فقط ثواب دارد. البته قرائت آیات قرآن ثواب دارد، اما قرآن به ما درس زندگی را میآموزد. چقدر ما تدبر کردهایم که دستور قرآن در مورد نیاز امروز ما چیست؟ و تا چه اندازه به دستورات قرآن عمل میکنیم؟ در حالیکه تدبر در قرآن یعنی چگونه فرهنگ قرآن را در جامعه نهادینه کنیم. در این زمینه کارهایی انجام شده، اما کارهای ویترینی هنوز هم وجود دارند.
مقام معظم رهبری در جلسهای فرمودند که اگر مردم با قرآن انس بگیرند، نیاز به سیاستگذاری و فشار نیست. این انس با قرآن چطور باید انجام شود؟
تعبیر مقام معظم رهبری این است که تدبر در قرآن نیاز است تا به آن انس بگیریم. ما میدانیم که تعدادی از آیات قرآن، به سئوالات جوانها پاسخ میدهد. اما ما جواب سئوال جوانها را از قرآن نگرفتهایم. درعین حال بعضی از ترجمهها، ترجمه تحت اللفظی و کلمه به کلمه هستند و ترجمه روان کم است. نکته دیگر این است که بهتر است آیات تخصصی را در دروس قرآنی مدارس قرار بدهند. این اتفاق در جامعه القرآن روی داده است، یعنی یک کودک هفت ساله میتواند مکالمه قرآنی انجام دهد و به پرسشها، با آیات قرآنی جواب بدهد، چون بهطور موضوعی با آیات قرآن آشنا شده است.
در حالیکه ما مقدمات کار را طولانی کردهایم؛ بهنظر میرسد که قرائت، تجوید و روخوانی دروازههای بوستان قرآن هستند و ما آنقدر به دروازه پرداختهایم که هنوز واردبوستان نشدهایم تا بتوانیم از آن میوه بچینیم. در این بین، نگاه و نظر بعضی افراد این است که قرآن کتابی در کنار زندگی ماست که در مواقعی از زندگی، آن را میخوانیم و ثواب میبریم. اما این نگاه، نگاهی سکولار است که هنوز در کشور ما حاکم است. اما نگاه دیگر این است که قرآن، کتاب زندگی و حاکم بر تمام ابعاد زندگی ماست. در این حالت، قرآن در کنار کتابهای دیگر قرار نمیگیرد، بلکه بهعنوان اصل قرار میگیرد. زمانی کشور ما قرآنی میشود که به اصل قرآن اعتقاد داشته باشیم. ببینید در آموزش و پرورش هم همین نگاه وجود دارد، یعنی به دانشآموز تلقین میکنند که کتاب اصلی تو فیزیک و ریاضی است، و قرآن کتاب جنبی توست. نمیگوییم آنها را کنار بگذارند، اما قرآن باید بر آنها حاکم باشد.
در قرآنهایی که سازمان اوقاف و امور خیریه (در چاپخانه اسوه) به چاپ میرساند، قرآنهای چاپ بیروت، قابلتوجه است که ظاهرا خیلی هم مورد استقبال قرار گرفته. سازمان اوقاف در چاپ قرآن چه سیاستی را دنبال میکند؟
در زمینه چاپ قرآن اقدامات خوبی را در سازمان اوقاف و امور خیریه شروع کردهایم و مدتی است که انواع مختلفی از قرآن با قطعها و ترجمههای گوناگون در حال چاپ هستند. در سازمان، بیشتر پیگیر ترجمه روان هستیم و به این نتیجه رسیدیم که ترجمه آیتالله مکارم شیرازی ترجمه خوبی است و در مورد رسمالخط هم که در حضور مقام معظم رهبری مطرح شد، به این نتیجه رسیدیم که خط نیریزی با ساختاری که قرآنهای پالتویی دارد، متناسب است.
در عینحال سازمان اوقاف و امور خیریه برای داخل و خارج از کشور، قرآنهایی را چاپ میکند و قصد داریم که قرآنی چاپ کنیم که زمینه انس بیشتر برای مردم ایجاد کند و تلاش میکنیم که حتما همراه با ترجمه باشد، مگر برای ترتیل خوانی روز یا قرآنهایی که به خارج از کشور فرستاده میشوند.
قرآن حکیم هم مورد استقبال قرار گرفت که دارای فهرست موضوعی اجمالی نکات و توضیحات و شرح آیات بود و تفسیر آیتالله مکارم شیرازی در آن وجود دارد. حدود 70 هزار جلد از آن برای حرم امامزادگان علیهم السلام فرستاده شد. در این قرآن مردم میتوانند در کنار قرائت آیات، از مفاهیم هم استفاده کنند. در عین حال قرآنهایی با قطعهای جدیدی که جذابیت ایجاد کند، مانند قطع پالتویی هم در دستور کار هست و حدود 50 هزار جلد از این قرآن چاپ شد، اما بهدلیل نوع کاغذ ویژهای که در آن بهکار میرود، امکان چاپ آن در ایران وجود ندارد.
یعنی قطع و اندازه شکیل تا این حد در انس و ارتباط گرفتن مردم با قرآن مؤثر است؟
استقبال زیاد مردم پاسخ این سئوال را میدهد. آنها میتوانند این قرآن را همیشه همراه داشته باشند. کتابهای همراه که در کشورهای دیگر استفاده میشوند، همین قطع پالتویی هستند که بهسادگی قابل حمل و نقل هستند. بهنظر میرسد که اگر قرآن با جذابیتهای خاص و همراه با ترجمه روان و مفاهیم قرآنی باشد، کاربرد زیادی خواهد داشت. البته بحث مالی آن هم از اجرای نیت واقفین است، یعنی واقفینی داریم که درخواست چاپ قرآن را برای ترویج قرآن داشتند.
پیشنهاد میدهم که بعد از اهانتی که توسط صهیونیسم جهانی به کتاب مقدس قرآن انجام شد، مسلمانان مخصوصا در ایران فقط با شعار وارد نشوند، بلکه اگر هر نفر یک قرآن بخرد و وقف کند، میتوانیم یک موج قرآنی در جهان ایجاد کنیم. افرادی که توان مالی بهتری دارند، قرآن بیشتری وقف کشوهای اسلامی و غیراسلامی کنند. سازمان اوقاف و امور خیریه هم آمادگی دارد تا این قرآنها را با ترجمههای گوناگون چاپ کند. چراکه در کل کشور، ترجمه قرآن به زبانهای مختلف، با عنوان «ترجمان وحی» در اختیار سازمان اوقاف و امور خیریه است.
آیا در ترجمه قرآن، به یک ترجمه واحد و ملی فکر کردهاید؟
به یک ترجمه فارسی واحد نمیتوان رسید و این کار بسیار مشکل است
بهنظر من بعضی از کشورها از روی عمد در مسابقات بینالمللی شرکت نمیکنند. برخی بهدلیل مسائل سیاسی است و برخی میترسند که ابهتشان در ایران شکسته شود، یعنی میدانند که در ایران نفر اول نمیشوند. شما میدانید که قاریان مصر، قاریان مجلس خوان هستند و در مسابقات فنی امتیاز چندانی کسب نمیکنند. امسال نفر اول مسابقات مالزی از قاریان مصری بود، اما اگر امروز با قاریان نفراول کشور ما رقابت کند، یقینا رتبه کمتری کسب میکند
به هرحال قرآن کتابی برای زندگی ما و پاسخگوی نیازهای ما در تمام ابعاد است. گاهی به اشتباه تصور میکنیم که خواندن قرآن فقط ثواب دارد. البته قرائت آیات قرآن ثواب دارد، اما قرآن به ما درس زندگی را میآموزد. چقدر ما تدبر کردهایم که دستور قرآن در مورد نیاز امروز ما چیست؟ و تا چه اندازه به دستورات قرآن عمل میکنیم
قرآن کتاب زندگی و حاکم بر تمام ابعاد زندگی ماست. در این حالت قرآن در کنار کتابهای دیگر قرار نمیگیرد، بلکه بهعنوان اصل قرار میگیرد. زمانی کشور ما قرآنی میشود که به اصل قرآن اعتقاد داشته باشیم. ببینید در آموزش و پرورش هم همین نگاه وجود دارد، یعنی به دانشآموز تلقین میکنند که کتاب اصلی تو فیزیک و ریاضی است، و قرآن کتاب جنبی توست. نمیگوییم آنها را کنار بگذارند، اما قرآن باید بر آنها حاکم باشد
گفتوگو با لاله افتخاری رییس فراکسیون قرآن و عترت
فراکسیون قرآن و عترت رسمیت ندارد / سیدحسین امامی
فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی دارای فعالیتهای مختلفی است که با توجه به قرارگیری آن در مجلس و نقش قانونگذاری و نظارت، میتواند بر فعالیتهای مختلف قرآنی کشور نظارت کند و در عینحال اگر در بخشی با کمبود قانون مواجه هستیم، این مشکل و نقیصه را هم برطرف کند. اگرچه عمر زیادی از فراکسیون قرآن و عترت نمیگذرد، اما در این مدت فعالیتهای خوبی داشته است. در بررسی نقش و فعالیتهای این فراکسیون به گفتوگو با دکتر «لاله افتخاری» (رییس این فراکسیون) پرداختیم که خود حافظ کل قرآن است.
توانایی فراکسیون قرآن و عترت مجلس چقدر است و نقشی که بر عهده دارد چیست؟
مستحضر هستید که فراکسیون قرآن و عترت، رسمیت ندارد و تقریبا یک NGO مجلسی محسوب میشود، ولی بههرحال این نکته مثبت را دارد که فراکسیون است، یعنی افراد با تخصصهای متفاوت و فقط بهخاطر علاقهمندیهایشان در آن حضور دارند و در این راستا هرکدام بخشی از کار را برعهده دارند. برای فراکسیون قرآن و عترت در مجلس هفتم عضوگیری شد و تقریبا اکثریت اعضای مجلس و شاید بتوان گفت بیش از سه چهارم اعضا، از ریاست مجلس تا دیگران، به عضویت این فراکسیون درآمدند، حتی بعضی از اقلیتهای مذهبی هم به عضویت این فراکسیون درآمدند. ما هم به این مطلب عقیده داشتیم، چون میدانستیم که در برنامههای قرآنی، حتی غیرمسلمانها هم به حقوق خود بهتر دست خواهند یافت و اینگونه بود که فعالیتها را آغاز کردیم و کارهای مختلفی انجام شد و پژوهشهایی در این ارتباط صورت گرفت و جلساتی با مسئولان و صاحبنظران انجام شد و همه این کارها انجام گرفت و اساسنامه و مرامنامهای برای فراکسیون نوشته شد که اهداف و چشمانداز برنامهها کاملا در آن ذکر شده بود. همچنین نامهنگاریهایی با مراجع، بزرگان و صاحبنظران انجام گرفت، خدمت صاحبنظران قرآنی و بعضی از مراجع عظام تقلید از جمله آیتاللهالعظمی مکارمشیرازی، آیتاللهالعظمی سبحانی، آیتاللهالعظمی جوادی آملی و دیگر علما رسیدیم و این توفیق حاصل شد که گزارشهایی را خدمت مقام معظم رهبری بهصورت شفاهی و مکتوب ارائه و تقدیم کنیم و ایشان هم اشاراتی فرموده و ارجاعاتی دادند.
شما حتما در جریان منشور توسعه فرهنگ قرآنی بودهاید. این منشور با توجه به چه نیازی و چگونه تدوین و ابلاغ شد؟
خلأهای بسیاری در امور قرآنی کشور وجود داشت و متولی خاصی هم در امر قرآن وجود نداشت و در عرصههای هدایت، حمایت و نظارت فعالیتهای قرآنی کشور، باید مرکزی وجود داشته باشد که فعالیت را هماهنگ کند؛ از یک طرف همپوشانیها را از بین ببرد و از طرف دیگر فعالیتها را عمق و گسترش دهد. بر این مبنا طرحی تهیه و تقدیم مقام معظم رهبری شد که ایشان به دفترشان ارجاع دادند که در آنجا هم هماهنگیهای لازم انجام گرفت و نهایتا در سال 1388 در شورای عالی انقلاب فرهنگی، شورای توسعه فرهنگ قرآنی تشکیل شد که در آن چهار وزیر آموزش و پرورش، علوم، تحقیقات و فنآوری، فرهنگ و ارشاد اسلامی و بهداشت، درمان و آموزش پزشکی عضو هستند و در کنار اینها رییس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی و نماینده صداوسیما، نماینده و رییس دفتر تبلیغات اسلامی قم و دو نماینده از کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی، رییس نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها، رییس مرکز فعالیتهای قرآنی دفتر مقام معظم رهبری و دو نفر از تشکلهای مردمی هم حضور دارند.
از اولین روزهایی که آقای صفار هرندی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی شدند، بنده و چند تن از دوستان و نمایندگان مجلس با ایشان صحبت کردیم و پیشنهادات قرآنی خود را ارائه کردیم که نهایتا به تشکیل مرکز هماهنگی، توسعه و ترویج فعالیتهای قرآنی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منجر شد و بعد از آن در همین راستا ریاست جمهوری دستور تعیین و نصب معاونت قرآنی یا قائممقام قرآنی در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی را دادند.