80
81
|
هایپر مدیا | مرکز جامع خدمات رسانه ها / نگارش روزنامه |
|
|
اندازه فونت |
|
پرینت |
|
برش مطبوعاتی |
|
لینک خبر | جابجایی متن |
|
نظرات بینندگان |
گفتوگو با سیدعلی سرابی قائم مقام شورای عالی قرآن
قاریان و مؤذنین صدا و سیما باید صلاحیت داشته باشند / سیدحسین امامی
حتما در شورا در مورد پخش تلاوتها و اذان قراء در صدا و سیما بحث شده است. این افرادی که در صدا و سیما تلاوت میکنند، چگونه انتخاب میشوند؟
برای پخش تلاوت افراد در صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران حساسیت چند برابر است. در صدا و سیما اگر فردی بخواهد مجری یک برنامه شود، باید مراحل مختلفی را طی کند تا بهعنوان مجری انتخاب شود و یا در سطوح خاصی باید سابقه اجرا داشته باشد که مثلا مجری اخبار شبکه یک شود. ببینید این کار چقدر کار مشکلی است، بنابراین با توجه به حساسیتی که وجود دارد، باید چهرهای که از آنتن رسمی جمهوری اسلامی معرفی میشود، هم صلاحیتهای فنی قابلتوجه و بالایی داشته باشد و هم صلاحیتهای فردی و شخصیتی قابل اعتمادی داشته باشد، چون بههرحال یک فرد هر چقدر ناشناخته و گمنام هم باشد، وقتی تصویرش چندبار از آنتن رسمی جمهوری اسلامی پخش میشود و مردم او را میبینند تبدیل به یک شخصیت مشهور خواهد شد. بنابراین باید ویژگیها و ظرفیتهای موردنظر را از لحاظ شخصیتی داشته باشد. از لحاظ فنی و علمی هم قطعا باید در بین افراد سرآمد باشد، بنابراین در صدا و سیما حساسیتهای زیادی وجود دارد، کما اینکه سازمان صداوسیما در انتخاب مجریهای برنامههای مختلف و نیز سخنرانان و کارشناسان این حساسیتها را دارد. ما بهعنوان یک بازوی کارشناسی در این حوزه برای صدا و سیما فعالیت میکنیم، یعنی هم صلاحیتهای فنی و علمی افراد را در نظر میگیریم و هم صلاحیتهای شخصیتیشان را. آنوقت افرادی که به اصطلاح صلاحیت پیدا میکنند، برای اینکه تصویر و صدایشان از آنتن رسمی جمهوری اسلامی ایران پخش شود، قطعا افراد معدود و محدود و البته ممتازی خواهند بود. البته اکنون فکر میکنم در برنامههای مختلف بیش از 50 نفر از قاریان سراسر کشور، اجازه تلاوت دارند و تلاوتهایشان پخش میشود، البته این 60-50 نفر در شبکههای مختلف تعدادشان کم و زیاد میشود، مثلا در پخش اذانگاهی از شبکههای اصلی (1، 2 و 3) سیما و شبکه رادیو ایران به تعداد کمتری اجازه پخش داده میشود، حدود20 نفر از اساتید برجسته قرآن از این شبکهها صدایشان قابلپخش است، اما بقیه قاریان و حافظان در برنامههای مختلف حضور دارند. مثلا در شبکه قرآن و معارف سیما و رادیو قرآن که اینها در واقع شبکههای تخصصی قرآنی هستند، مقداری محدودیتها کمتر است، چون در این شبکهها برنامههای آموزشی و غیرآموزشی وجود دارد که میتوان از تلاوت قاریان سطوح پایینتر هم استفاده کرد.
شما معاونت مرکز طبع و نشر قرآن کریم را هم بر عهده دارید. در کنار این همه مرکز و سازمان دولتی قرآنی، این مرکز چه وظایفی دارد و به چه منظوری تأسیس شده است؟
مرکز طبع و نشر قرآن کریم، به منظور تهیه قرآن جمهوری اسلامی تأسیس شده است، مراکزی در کشور وجود دارد که در ارتباط با ترجمه قرآن فعالیت میکنند، لذا مرکز طبع و نشر قرآن کریم بهعنوان یک وظیفه اصلی در مورد ترجمه قرآن فعالیت نمیکند، البته در کنار فعالیتهای پژوهشی و تحقیقی، در ارتباط با ترجمه قرآن هم طبعا فعالیتهایی دارد، البته نه بهعنوان یک محور و شرح وظیفه اصلی.
اما در ارتباط با تهیه قرآن جمهوری اسلامی، سه موضوع مطرح است: یکی بحث انتخاب رسمالخط مناسب و معتبری که در سطح جهان اسلام قابلدفاع باشد، میدانید که در ارتباط با رسمالخط قرآن نظر غالب علما و مخصوصا برادران اهل تسنن این است که رسمالخط قرآن توقیفی است و بایستی قرآن با همان رسمالخطی که در مصاحف تهیه شده در زمان خلیفه سوم (مصاحف عثمانی)، کتابت شود. در واقع در مرکز طبع و نشر قرآن کریم پژوهش و تحقیقات وسیعی انجام دادیم که رسمالخطی را انتخاب کنیم که در عین به روز و آسان بودن برای قرائت، در عینحال معتبر و مبنی بر نظر غالب علمای کشورهای اسلامی باشد و در سطح جهان اسلام مورد پذیرش قرار گیرد؛ این وظایف یک محور کار مرکز طبع و نشر قرآن کریم است.
محور دوم فعالیت مرکز طبع و نشر قرآن کریم تحقیق در مورد نوع علامتگذاری است که اصطلاحا به آن علم ضبط میگویند، مستحضر هستید علامتگذاری تأثیر فراوانی در صحیحخوانی قرآن دارد. در مورد علامتگذاری در جهان اسلام، کسی قائل به توقیفی بودن نیست، مهمترین خاصیتی که علامتگذاری دارد، تسهیل امر قرائت و آموزش قرآن است، در این حوزه هم مرکز طبع و نشر قرآن تحقیقات زیادی انجام داده و روش جدیدی را در علامتگذاری بهکار گرفته که اصطلاحا به قرآنی که محصول این ابتکار است «قرآن کمعلامت» میگویند و دانشآموزان هم این قرآن کم علامت را استفاده میکنند.
محور سوم کار مرکز، خوشنویسی قرآن کریم است که درصدد هستیم تا قرآنی را با زیباترین کتابتها تهیه کنیم که این موضوع جدایی از موضوع رسمالخط قرآن و روش علامتگذاری است؛ در این زمینه با توجه به مشکلات و محدودیتهایی که در انتخاب کاتبان و خوشنویسان وجود داشته، مرکز طبع و نشر هنوز موفق به سفارش قرآن برای خوشنویسی نشده است و در این حوزه ترجیح داده که در حال حاضر از فونتهای رایانهای که از زیباترین نسخههای عربی و فارسی، یعنی خط عثمان طه خوشنویس سوری و مرحوم نیریزی کاتب مشهور ایرانی اقتباس شده، استفاده کند.
بیشتر از یک سال از تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی در شورای عالی انقلاب فرهنگی میگذرد. بهنظر شما بهعنوان کسی که در جریان تهیه و تصویب این منشور بودهاید، با وجود این همه مراکز سیاستگذار و برنامه ریز، ضرورت تدوین این منشور آن هم در شورای عالی انقلاب فرهنگی چه بوده است؟
با توجه به عنایتی که مقام معظم رهبری درباره قرآن کریم داشتند و رهنمودهایی که برای توسعه فرهنگ قرآنی در سطح جامعه و زمینهسازی برای بازگشت به دستورات و تعالیم قرآنی در سطح جامعه اسلامی داشتند، و اینکه بههرحال نسبت به این رهکردها و منویات در کشورمان عقب بودیم، منشور توسعه فرهنگ قرآنی به تصویب رسید. مهمترین هدفی که این منشور توسعه فرهنگ قرآنی دنبال میکند، بسترسازی برای تحقق آن آرمانها و رهکردهاست؛ آرمانها و رهکردهایی که هم در کلام حضرت امام خمینی (ره) وجود داشته و هم در رهکردها و کلام مقام معظم رهبری وجود دارد. در واقع تحقق یک جامعه قرآنی نیازمند به یک عزم ملی است، عزم ملی یعنی تمام دستگاهها و نهادهای کشور و همچنین تمام آحاد مردم و مؤسسات و نهادهای مردمی باید قوا و توانمندیهایشان را متمرکز و جمع کنند تا این هدف بزرگ و عالی، یعنی قرآنی شدن جامعه بهمعنای واقعی تحقق پیدا کند. دستگاههای زیادی در بدنه نظام وجود دارند که به عشق قرآن فعالیت میکنند و همچنین در بین مردم، مؤسسات و مراکز و تشکلهای بسیاری وجود دارند که در امور قرآنی فعالیت میکنند، اما متأسفانه چون فعالیت این دستگاهها و تشکلها و مؤسسات، هماهنگ و براساس یک تقسیم وظایف منطقی نبود، میدیدیم که با وجود تلاش زیادی که انجام میشود، اما راندمان و بهرهوری کار مطلوب نیست؛ عقبافتادگیهای جدی در قرآنی شدن جامعه، در بخشهای مختلف وجود داشت.
هدف اصلی منشور توسعه فرهنگ قرآنی در بخش ساماندهی فعالیتهای قرآنی این است که این ظرفیتها و فعالیتها با هم هماهنگی لازم را پیدا کنند و در واقع این توانمندیها تجمیع شود و همافزایی پیدا کنند. بعضا چون هماهنگی وجود نداشته، گاهی وقتها میدیدیم در یک حوزه دو فعالیت متناقض و متضاد صورت میگیرد یا در یک بخش فعالیت بیش از حد انجام میشود و در یک بخش دیگر خلأ فعالیت داریم.
یعنی در حال حاضر با تصویب منشور، این مشکلات و معضلات حل شده؟
شورای توسعه فرهنگ قرآنی در صدد است که یک مهندسی مجددی انجام دهد و توانمندیها و مراکز فعال قرآنی را بهصورت کلی ببیند و تقسیم وظایف منطقی مطابق با تواناییهای هر بخش انجام دهد و تحت یک برنامه راهبردی توسعه فعالیتهای قرآنی بتواند در یک زمان منطقی و کوتاه مدت، به آن حداقلهای موردنیاز یک جامعه قرآنی ـ از نظر توانمندیها و اطلاعات قرآنی ـ برسد.
شورای عالی قرآن در تدوین منشور توسعه فرهنگ قرآنی نقشی داشت؟ آیا در این زمینه هم وظایف نظارتی دارد؟
در تأسیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی که از سال گذشته در شورای عالی انقلاب فرهنگی فعال شد، شورای عالی قرآن هم همکاری بسیار زیادی داشت، از ریاست شورای عالی قرآن جناب مهندس «مقدم» که طرح اولیه مورد بررسی ایشان قرار گرفت و همچنین دفتر مقام معظم رهبری راهنماییهایی را برای چگونگی تشکیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی داشتند تا خود کارشناسان شورای عالی قرآن که در تدوین طرح تأسیس شورای توسعه فرهنگ قرآنی و تصویب منشور توسعه فرهنگ قرآنی همکاری تنگاتنگی را با شورای عالی انقلاب فرهنگی و کمیته ویژه این طرح داشتند. بنده هم عضو همان کمیته ویژهای بودم که این طرح را بررسی میکرد که حدود یکسال و نیم تا دو سال طول کشید تا طرح تکمیل شد و به صحن شورای عالی انقلاب فرهنگی رفت و به تصویب رسید. بعد از تصویب و تشکیل شورای توسعه فرهنگ قرآنی، شورای عالی قرآن بهعنوان یکی از اعضای شورای توسعه فرهنگ قرآنی، حضور فعال داشته و در کمیسیونهای تخصصی شورای توسعه فرهنگ قرآنی که شامل کمیسیونهای تبلیغ و ترویج، آموزش عمومی و پژوهش و آموزش عالی است، نماینده و عضو دارد و از طرف شورای عالی قرآن و مجوعه نهادهای قرآنی وابسته به دفتر مقام معظم رهبری، برای عضویت هرکدام از این کمیسیونها افرادی مشخص شدهاند که در این کمیسیونها حضور پیدا میکنند. در مجموع شورای عالی قرآن و مجموعههای دیگر همکاری بسیار خوبی را با شـورای توسعه فرهنگ قرآنی دارند
در مرکز طبع و نشر قرآن کریم پژوهش و تحقیقات وسیعی انجام دادیم که رسمالخطی را انتخاب کنیم که در عین به روز و آسان بودن برای قرائت، در عینحال معتبر و مبنی بر نظر غالب علمای کشورهای اسلامی باشد و در سطح جهان اسلام مورد پذیرش قرار گیرد؛ این وظایف یک محور کار مرکز طبع و نشر قرآن کریم است
هدف اصلی منشور توسعه فرهنگ قرآنی در بخش ساماندهی فعالیتهای قرآنی این است که این ظرفیتها و فعالیتها با هم هماهنگی لازم را پیدا کنند و در واقع این توانمندیها تجمیع شود و همافزایی پیدا کنند. بعضا چون هماهنگی وجود نداشته، گاهی وقتها میدیدیم در یک حوزه دو فعالیت متناقض و متضاد صورت میگیرد