مجلس رأی اعتمادش را از مسن‎ترین وزیر کابینه دهم پس گرفت

حکم غیابی مجلس برای آقای وزیر/ مجید مهرابی دلجو

نمایندگان مجلس که طرح استیضاح وزیر راه و ترابری را با سقوط هواپیمای ارومیه کلید زده بودند، با رأیی مشابه آرایی که دو روز پیش‌تر علی اکبر صالحی را به وزارت رسانده بود، وزارت را از حمیدرضا بهبهانی گرفتند. صالحی روز یکشنبه با 146 رأی به‎عنوان وزیر به وزارت امور خارجه وارد شد، و بهبهانی روز سه شنبه با 147 رأی از وزارت راه و ترابری خداحافظی کرد.

نمایندگان مجلس که طرح استیضاح وزیر راه و ترابری را با سقوط هواپیمای ارومیه کلید زده بودند، با رأیی مشابه آرایی که دو روز پیش‌تر علی اکبر صالحی را به وزارت رسانده بود، وزارت را از حمیدرضا بهبهانی گرفتند. صالحی روز یکشنبه با 146 رأی به‎عنوان وزیر به وزارت امور خارجه وارد شد، و بهبهانی روز سه شنبه با 147 رأی از وزارت راه و ترابری خداحافظی کرد.

آن‎چنان که از متن نطق ناطقان مخالف و از تذکر برخی نمایندگان برآمد؛ پیش از آن‎که بهبهانی بخواهد از آزمون مجلس بیرون بیاید، در بوته آزمون رییس دولت قرار گرفته بود. تا حسن نیتش را به شاگردش ثابت کند و به دستور او برای دفاع از خود به مجلس نرود.

به این ترتیب دیروز بهبهانی، اگرچه بعد از استیضاح احمد خرم وزیر راه و ترابری دولت اصلاحات که از مجلس هفتم رأی عدم اعتماد گرفت؛ دومین وزیر راهی بود که بعد از انقلاب از این وزارتخانه پر دردسر با رأی مجلس خداحافظی می‎کرد، اما او بعد از انقلاب اولین وزیری بود که برای دفاع از خود در جلسه استیضاح حضور نیافت.

پیش از جلسه استیضاح، دو حاشیه، بر متن استیضاح چربید؛ نامه‎ای که محمدرضا میرتاج الدینی، معاون پارلمانی رییس‎جمهوری، اول صبح به هیأت رییسه مجلس داد و استدلال کرد، تعداد امضاهای استیضاح به زیر 9 رسیده است و استیضاح قانونی نیست و دوم دستوری که محمود احمدی‎نژاد به وزیرش داد تا در جلسه استیضاح شرکت نکند و به این ترتیب نه خود- همچنان‎که در جلسه استیضاح کردان حضور پیدا نکرده بود- که بهبهانی را هم ترغیب به تحریم استیضاح کند. این حاشیه چنان بود که رییس مجلس بار‎ها وادار به پاسخگویی به تذکرات نمایندگانی شد که از یک سو استیضاح را غیرقانونی و از سوی دیگر عدم حضور بهبهانی در صحن را اهانت به شأن قوه قانون‎گذاری می‎دانستند. رییس مجلس در واکنش به تذکرهای نوع اول گفت: «طرح استیضاح وزیر راه و ترابری کاملا طبق آیین‌نامه داخلی مجلس صورت گرفته و در بررسی این طرح استیضاح هیچ اشکال آیین‌نامه‎ای وجود ندارد» و در ادامه نیز در واکنش به تذکرهای نوع دوم، حضور نیافتن وزیر در جلسه استیضاح را یک تخلف شمرد.

اگر چه برخی نمایندگان مجلس نیز معتقد بودند در صورت عدم حضور وزیر، مجلس نمی‎تواند طرح استیضاح را مطرح کند، اما براساس ماده 226 آیین‎نامه داخلی مجلس که در آن آمده: در صورتی که وزیر یا هیأت وزیران مورد استیضاح در مجلس حاضر نشوند، استیضاح کنندگان مطالب خود را بیان می‎کنند و رییس اعلام اخذ رأی عدم اعتماد می‎کند؛ جلسه مجلس برای استیضاح ادامه یافت.



ماجرای اعتراض

ظاهرا حمیدرضا بهبهانی که روز یکشنبه، در جلسه رأی اعتماد علی اکبر صالحی، به صحن رفته بود، به همراه معاونانش توانسته بود امضای 13 نماینده را پس بگیرد. طرح اولیه با 22 امضا اعلام وصول شده بود، اما ملاک هیأت رییسه 29 امضایی قرار می‎گیرد که خواستار استیضاح شده بودند.

اگر چه بعدا موید حسینی صدر یکی از طراحان استیضاح نیز در تذکری اعلام کرد که امضای خود را پس نگرفته و با در نظر گرفتن امضای صدر، همان 22 امضا هم به زیر 10 نرسیده است تا استیضاح از وجهه قانونی‎اش خارج شود، اما لاریجانی بار‎ها در واکنش به تذکرهای نمایندگان اعلام کرد، طرح استیضاح وزیر راه و ترابری به هیچ وجه از حد نصاب نیفتاده و به زیر 10 نفر نرسیده است.



اعتراض به عدم حضور

شاید اگر نامه معروفی که محمود احمدی‎نژاد به مجلس نوشت و طی آن استدلال کرد که ریاست مجلس به همراه مدیریت مجمع و همراهی رییس قوه قضاییه در تلاش برای مخدوش کردن مدیریت کشور هستند، نبود؛ و اگر بهبهانی در جلسه استیضاحش- همچنان‎که که شب قبل‎تر به نمایندگان قول داده بود- حضور پیدا می‎کرد، مجلس رأی سفیدش را به استیضاح نمی‎داد و این استاد مشاور محمود احمدی‎نژاد در دوران دانشجویی‎اش، هنوز در وزارت راه و ترابری بود. اما احمد توکلی در نطقش با این جمله که شنیده شده آقای رییس‎جمهوری به وزیر دستور داده در مجلس حاضر نشود، از نمایندگان خواست برای حفظ «مصالح مجلس» و «نفی استبداد» به استیضاح رأی مثبت دهند. این رفتار وزیر و رییس دولت، البته مورد تذکر مصطفی کواکبیان نماینده مردم سمنان هم قرار گرفت و ‌گفت: امروز اعلام شد که وزیر تخلف کرده و در مجلس حضور نیافته است، در حالی‎که وقتی من پیگیری کردم، متوجه شدم که خود آقای رییس‎جمهوری از وزیر خواسته‎اند که به مجلس نیایند. لحظاتی بعد خبرگزاری فارس نیز به نقل از یکی از مشاوران وزیر راه و ترابری، درخصوص عدم حضور بهبهانی در مراسم استیضاح خود در مجلس نوشت: این موضوع، موضع دولت بود.