گفت‎وگو با پرویز کرمی، مدیرعامل خبرگزاری برنا

اخبار ما گم می‎‎شد!

در صحبت از ممنوعیت فعالیت و تأسیس خبرگزاری‎‎های دولتی، برنا اولین سیبلی است که تیر‎های انتقاد ممکن است بر آن بنشینند؛ «ممکن است» چون الزاما این اتفاق نمی‎‎افتد. قبل از آغاز گفت‎وگو با پرویز کرمی گمان می‎‎کردم، حاصل گفت‎وگوی ما مصاحبه‎ای پر چالش و خواندنی شود. هرچند برنا خبرگزاری شده و با این مصاحبه هم لغو امتیاز نمی‎‎شد! برای خودم دلائلی داشتم که به کمک آن‎‎ها می‎‎توانستم با او بحثی جدی را شروع کنم و احتمالا پیروز بحث هم باشم. ولی کرمی حرف‎‎هایی زد که تقریبا قانع شدم؛ «تقریبا» چون معتقدم مشکل اص

در صحبت از ممنوعیت فعالیت و تأسیس خبرگزاری‎‎های دولتی، برنا اولین سیبلی است که تیر‎های انتقاد ممکن است بر آن بنشینند؛ «ممکن است» چون الزاما این اتفاق نمی‎‎افتد. قبل از آغاز گفت‎وگو با پرویز کرمی گمان می‎‎کردم، حاصل گفت‎وگوی ما مصاحبه‎ای پر چالش و خواندنی شود. هرچند برنا خبرگزاری شده و با این مصاحبه هم لغو امتیاز نمی‎‎شد! برای خودم دلائلی داشتم که به کمک آن‎‎ها می‎‎توانستم با او بحثی جدی را شروع کنم و احتمالا پیروز بحث هم باشم. ولی کرمی حرف‎‎هایی زد که تقریبا قانع شدم؛ «تقریبا» چون معتقدم مشکل اصلی، اگر چه به کرمی و برنا مربوط نمی‎‎شود، اما کماکان سرجای خود هست. براساس قانون، سازمان ملی جوانان نمی‎‎توانسته رأسا شبکه خبری راه‎اندازی کند، فعالیت خبرگزاری دولتی هم که ممنوع بوده و آن‎‎ها رسانه می‎‎خواسته‎اند. بنابراین باید از یکی از این دو سد عبور می‎‎کردند که البته از سد بزرگتر عبور کردند و مجوز خبرگزاری را گرفتند. مشکلات ایرانی همیشه راه‎حل‎‎های ایرانی دارند...



اصل ماجرا این است، در حالی‎که دولت تأسیس خبرگزاری‎‎های جدید دولتی را ممنوع کرده بود، چنین مجوزی را به برنا داد و مصوبه خودش را نقص کرد. چرا؟

متوجه مسأله‎ای که در ذهن شماست هستم و خب این سئوالی را که شما پرسیدید نمی‎‎توانم خیلی خلاصه جواب بدهم. باید مقدماتی ضروری را توضیح بدهم. این مصوبه‎ای که شما می‎‎گویید مربوط به سال 1384 و پایان دولت هشتم می‎‎شود که پیرو درخواست وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی و با عنوان «آیین‎نامه حمایت از خبرگزاری‎‎های دولتی» تصویب شد. همه حرف این مصوبه این بود که با توجه به رویکرد کلی سیاست‎‎های کشور (خصوصی‎سازی)، و در شرایطی که ما خبرگزاری دولتی ایرنا را داریم، ضرورتی برای فعالیت خبرگزاری‎‎های دولتی دیگر وجود ندارد و باید از همین ظرفیت‎‎های ایرنا استفاده کرد. این مصوبه البته به قدری تند بود که باید بر اساس آن، ایرنا هم از ذیل نظارت دولت خارج می‎‎شد.

حالا چرا ایرنا؟

چون ایرنا زیر نظر یک شرکت مادر تخصصی فعالیت می‎‎کرد و طبق قانون همه شرکت‎‎های مادر تخصصی دولتی هم باید واگذار می‎‎شدند، البته چند شرکت استثنا شده بودند که این شرکت جزو این استثنا‎‎ها نبود، بنابراین باید شرکت و در نتیجه ایرنا از دولت منفک می‎‎شد. در نهایت مجوز باقی ماندن این مجموعه در دولت، از این موضوع استثنا شد.

البته بقیه خبرگزاری‎‎ها هم با این مشکل مواجه بودند. بر اساس همین مصوبه نه‎تنها فعالیت خبرگزاری دولتی ممنوع شده بود، بلکه خبرگزاری‎‎هایی که از پیش تأسیس شده بودند، باید خودشان را با این مصوبه تطبیق می‎‎دادند. در نتیجه فعالیت خبرگزاری‎‎هایی مثل خبرگزاری وزارت نفت و وزارت کشاورزی متوقف شد.

سابقه موضوع تقریبا همین مواردی است که شما گفتید، اما می‎‎خواهم همان سئوال اول را دوباره تکرار کنم. چرا دولت برنا را استثنا کرد؟

در ادامه همان پاسخ می‎‎خواستم به همین نکته برسم. برنا نیز به همین دلیل فعالیت خود را به‎عنوان «شبکه خبری» شروع کرد. اما در اسفند سال 1388، سازمان ملی جوانان یک بسته جدید برای توسعه فعالیت‎‎های خود تعریف کرد که یکی از آن‎‎ها تأسیس یک خبرگزاری برای شناسایی، معرفی و استفاده از توانمندی جوانان بود. این موضوع در هیأت وزیران مطرح و تصویب شد. به این ترتیب برنا خبرگزاری شد.

بگذارید کمی عقب‎تر برویم. یعنی بپرسیم اصلا چرا سازمان چنین پیشنهادی را مطرح کرد تا به چرایی تصویب آن در دولت برسیم.

چون بیشتر (روی این کلمه تأکید دارم) خبرگزاری‎‎ها صنفی یا سیاسی هستند و به‎صورت تخصصی به موضوع نگاه نمی‎‎کنند. آن‎‎هایی هم که نیم نگاهی به موضوع جوانان داشتند، به محض بروز هر بحران یا موج خبری سیاسی یا حتی غیرسیاسی، مسأله جوانان را به کلی فراموش می‎‎کردند و اخبار ما گم می‎‎شد. حرف ما این بود که جامعه ما جوان است و رسیدگی به امور جوانان هم مورد تأکید مقام معظم رهبری و از سیاست‎‎های نظام است. بنابراین سازمان ملی جوانان، به‎عنوان متولی این موضوع، نیاز به یک بلندگو داشت تا بخشی از اهدافش را از این طریق دنبال کند. برای همین چنین پیشنهادی به دولت ارائه شد.

خب چرا همین اهداف‎تان را از طریق همان «شبکه خبری» دنبال نکردید؟ خبرگزاری برای شما چه کاری می‎‎کرد که شبکه خبری از عهده آن برنمی‎آمد؟ یا اصلا چرا همان‎طورکه در مصوبه دولت تأکید شده بود، از ظرفیت ایرنا یا حتی بقیه رسانه‎‎ها استفاده نکردید؟

ببینید به‎دلیل گستردگی موضوع و تنوع اخبار، واقعا استفاده با واسطه از خبرگزاری‎‎های دیگر ممکن نبود. اتفاقا ما از ظرفیت‎‎های ایرنا استفاده کردیم. چون شبکه خبری برنا یکی از زیرمجموعه‎های ایرنا بود. اما مشکل این بود که ارتباط متصل و منظمی، چه از نظر شکل و چه از نظر محتوی، بین برنا و سازمان ملی جوانان وجود نداشت. همه امکانات تحریره و فنی در اختیار ایرنا بود. حتی نیرو‎های برنا نیز با ایرنا قرارداد داشتند. در واقع این نسبت برنا با سازمان ملی جوانان، تفاهم نامه‎ای بود که بر اساس آن مجموعه خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران کار آموزش خبرنگار و تولید خبر برای سازمان را متقبل شده بود. بنابراین مجموعه برنا باید مستقل می‎‎شد تا اهداف ما محقق شود.

علاوه‎بر این مشکلات سازمانی که گفتید، از نظر تخصصی خبرگزاری شدن چه مشکلی را از شما حل می‎‎کرد؟ چرا سعی نکردید همین کار‎ها را قالب شبکه خبری ادامه بدهید؟ واقعا اسم و عنوان برای‎تان مهم بود یا ماهیت و عملکرد؟

ببنید! هر کاری باید شکل و الزامات خودش را داشته باشد. بله، بخشی از این الزامات هم ممکن است نام و عنوان باشد. همین الان بحث ارتقای جایگاه روابط عمومی‎‎ها در دولت مطرح است. نهایتا این مجموعه‎‎ها اسم و عنوانی بالاتر پیدا می‎‎کنند. شما می‎‎گویید اسم و عنوان مشکلی را حل نمی‎‎کند، من عرض می‎‎کنم اتفاقا ممکن است حل کند. سیستم اداری و دولتی ما به‎گونه‎ای است که بعضی از مشکلات را فقط باید از این مسیر حل کرد. ما در سازمان ملی جوانان اجازه نداشتیم خودمان رأسا اقدام به تشکیل همان شبکه خبری هم بکنیم. باید با جایی قرارداد می‎‎بستیم که آن‎جا ایرنا بود. مشکلاتش را هم که گفتم. ما سه سال فعالیت به‎عنوان شبکه خبری را تجربه کرده بودیم. از هر نظر به این نتیجه رسیدیم که با این مدل نمی‎‎شود کار را ادامه دارد. تلاش کردیم، اما خب مشکلات سرجای خودش بود. مثلا وقتی برنا شبکه خبری بود، نسبت اخبار حوزه جوانان به اخبار عمومی 30 به 70 بود. ما از این وضعیت رضایت نداشتیم. باید سهم جوانان بیشتر می‎‎شد. این اتفاق هم وقتی افتاد که برنا خبرگزاری شد. الان این نسبت بر عکس شده و 70 به 30 است.

بسیار خوب؟ سئوال من هم همین است؟ شما چه کار کردید که این نسبت بر عکس شد؟ چرا همین کار را وقتی شبکه خبری بودید نکردید؟ مگر کسی مجبورتان کرده بود که به اخبار جوانان کمتر از اخبار سیاسی و عمومی توجه کنید؟

دوباره تأکید می‎‎کنم، مدلی که برای فعالیت ما تعریف شده بود، این وضعیت را به‎وجود می‎‎آورد. واقعا مشکلات پنهان و پیدایی وجود داشت. این‎که می‎‎گویم مشکلات پنهان، یعنی روح حاکم بر مجموعه همسو با اهداف ما نبود. به‎هرحال مدیران سازمان جوانان و مدیران ایرنا در زمینه‎‎هایی اختلاف‎نظر داشتند. حکم مدیر برنا را مدیرعامل ایرنا امضا می‎‎کرد. مدیر برنا در جلسات سازمان شرکت نمی‎‎کرد. همین نبود ارتباط سیستماتیک بین برنا و سازمان باعث شده بود اخبار بیشتر به‎سمت مسائلی غیر از حوزه جوانان معطوف شود. ما اصرار داشتیم برنا خبرگزاری شود، چراکه به این نتیجه رسیده بودیم تنها با تغییر مجوز می‎‎شود مسیر حرکت را اصلاح کرد و مجموعه را به تعالی رساند.

خب دولت چطور و چرا با این پیشنهاد موافقت کرد؟

چرا و چطور ندارد! چون استدلال‎‎های سازمان منطقی بود، اعضای محترم هیأت وزیران هم پذیرفتند. دقت کنید که بسیاری از وزارتخانه‎‎ها از مدت‎‎ها قبل تقاضای تأسیس خبرگزاری داده بودند. خاطرم هست در مقطعی از 23 وزارتخانه، 17 وزارتخانه متقاضی تأسیس خبرگزاری بودند. حتی بعد از منع تأسیس و ادامه فعالیت خبرگزاری‎‎های دولتی، بعضی دنبال این بودند که مجموعه خودشان را استثنا کنند. اما دولت همواره مقاومت کرد. اما در مورد برنا به دلائلی که عرض کردم، اجازه فعالیت به‎عنوان خبرگزاری صادر شد. البته شرط مهمی هم گذاشته شد؛ این‎که مزیت اصلی این خبرگزاری پرداختن به حوزه جوانان باشد.

خب حالا که اسما خبرگزاری شده اید، واقعا چقدر خبرگزاری هستید. آن عنوانی را که دنبالش بودید، گرفته‎اید و خلاص؟!

بر اساس سایت الکسا، وقتی برنا را تحویل گرفتیم رتبه ما 779 بود، اما الان 198 است. اگر چه بقیه خبرگزاری‎‎ها از ما بالاتر هستند، اما این تعداد تغییر رتبه برای ما امیدوار‎کننده است و مطمئنا در آینده اوضاع بهتر هم می‎‎شود

پیوند حکمت و هنر

مرحوم محمد مددپور، از جمله متفکرانی بود که در طی سال‎ها تحقیق و پژوهش، دردمندانه به هنر و معارف بشری پرداخت. آن‎چنان که از آثار و گفته‎‎های او برمی‎آید، تفکر برای وی، وسیله‎ای برای رسیدن به مقاصدی غیر از مقاصد انقلابی نبود. انقلابی از این بابت که او و هم‎فکرانش معتقد بودند که «اگرتفکر نتواند قلب‎ها را منقلب کند به‎سوی حقیقت، و هنر و همه جلوه‎‎های تفکر اگر چنین وظیفه‎ای را نتوانند انجام دهند، این تفکر، تفکر اصیلی نیست». او در عین‎حال استاد دانشگاهی بود که سال‎های زیادی از عمرش را در فهم هنر اسلامی صرف کرده بود و در پی آن بود تا راه خلق هنر دینی بر اساس تفکر اسلامی را پایه‎گذاری کند که می‎توان گفت، تا اندازه زیادی موفق هم نشان داده بود.

از سوی دیگر، محمد مددپور یکی از پرکارترین نویسندگان و پژوهشگران عرصه مباحث نظری، فکری و فلسفه‎ای دهه اخیر است. نقش او در معرفی و بسط آرای سیداحمد فردید نیز غیرقابل‎انکار است. او خود تأکید می‎‎کرد که مرحوم فردید، معلم نظر ماست و امام خمینی (رحمت‎الله علیه) مقتدای عمل ما؛ مددپور با این دو نحوه فکر و عمل، کار‎های تحقیقیاش را شکل داد. مرحوم مددپور با توجه به حکمت هنر و پیوند دادن آن با مباحث روز هنری، از جمله سینما، نقاشی، موسیقی معاصر، افق‎های تازه‎ای را پیش‎روی محققین عرصه هنرپژوهی قرار داد.

مددپور، در حالی که هنوز افکار و ایده‎‎های فراوانی برای پروراندن داشت، در نوروز سال 1384 در اثر برخورد اتومبیلی با او، درگذشت. رسم مطبوعات این است که در سالگرد تولد یا وفات اندیشمندان به‎سراغ آن‎‎ها برود؛ پنجره هم کمی زودتر به استقبال سالروز درگذشت مددپور رفته تا مقام فکری و مرام عملی زندگیاش را پاس بدارد