گفتوگو با چهره سال حوزههای علمیه طلبه عدالتخواه سيرجاني
آی آدمها که بر ساحل نشسته.../ رضا صیادی
آنجا بود که تصمیم گرفتید در تهران تحصن کنید؟
بله، پس از آن اعلام کردم که می‌خواهم برای اعلام اعتراض، از جمکران به تهران بهصورت پیاده بروم. 27 اریبهشت امسال همراه با 18 نفر از دوستان عدالتخواه حرکت را آغاز کردیم بهسوی تهران. اتفاقا اعلام عمومی هم نکردیم، اما بسیاری از رسانه‌های عدالتخواه کار ما را پوشش دادند، حدود چهار روز در مسیر بودیم و 31 اردیبهشت به تهران رسیدیم. ابتدا قصدمان تحصن در مقابل مجلس بود، ولی بعد به دلایلی تصمیم گرفتیم به مرقد حضرت امام برویم. آن روز حدود 100 نفر از دانشجویان به استقبالمان آمدند، برخی از فعالان فرهنگی هم بودند که برای حمایت از من در حرم مستقر شده بودند. تا صبح در حرم حضرت امام ماندم و روز بعد به همین مکان در حرم حضرت عبدالعظیم نقل مکان کردم تا به امروز.
عده‌ای معتقدند که مطالبات شما شفاف نیست، حتی برخی از رسانه‌ها مدعی شده‌اند که زمین‌خواران سیرجان دستگیر شده‌اند و اقدام شما بیفایده است.
من به صراحت می‌گویم یک نفر هم تاکنون به جرم زمین‌خواری دستگیر نشده. مسئولان سیرجان به صراحت گفتند 2 هزار و 500 هکتار زمین‌خواری صورت گرفته، خود من چندین پرونده حدود 100 هکتاري سراغ دارم، اما از بد حادثه همین حالا چهار نفر قربانی ماجرای زمین‌خواری سیرجان در زندان هستند، کارمندان ساده‌ای که 350 متر زمین تشویقی از رییسشان گرفته بودند. اینها را زندانی کردند و شعار دادند که پرونده مختومه شد، واقعا خندهدار است! برای این چهار نفر احکام سنگین بریده شد. مطمئن باشید همه این شعارها برای پاسخ دادن به افکار عمومی است که حالا دستگیری این افراد را مطالبه می‌کنند.
شما از اول خرداد در این چادر مستقر شده‌اید تا به امروز، یعنی چیزی حدود 9 ماه.
بله، به لطف خدا.
حالا قصدتان از این تحصن چیست؟ یعنی اگر مسئولان بخواهند این قصه را تمام کنند باید چه اقدامی انجام دهند؟
نمی‌دانم چه اتفاقی باید رخ دهد، من ظلمی را دیدهام که مسئولیت سنگینی بر دوشم نهاده، نسبت به آن اعتراض کرده و زندانی شدهام. یعنی بهجای آنکه مجرم حبس شود، شاکی را زندانی کردند.
به قول حافظ: «انا اصطبرت قتیلا و قاتلی شاکی»!
دقیقا! حقیقتی به نام ظلم وجود دارد که اجازه نمی‌دهد من به زندگی عادی‌ام بازگردم. تا روزی که به وضع آن ظالمان و حامیانشان رسیدگی نشود، من همینجا خواهم ماند، این تنها کاری است که از دستم برمی‌آید و شرعا موظفم که انجامش دهم. این حرف را به همه آنهایی که صدایم را می‌شنوند نیز می‌گویم، وقتی در حق تعدادی از مردم ما ظلم شده، چرا ما باید راحت و شاد و خندان زندگی‌مان را ادامه دهیم؟ پس تکلیف شرعی‌مان چه می‌شود؟
حالا اگر مسئولان کاری نکنند، تا قیام قیامت اینجا خواهید ماند؟
تکلیف شرعی به من همین حکم را می‌کند. در این مدت خیلی‌ها می‌خواستند سر من کلاه بگذارند که قید این اعتراض را بزنم که بحمدالله موفق نشدند.
مثلا چه کار می‌خواستند بکنند؟
یکجورهایی با شگردهای روانی وارد مذاکره می‌شوند تا ببینند من روی چه موضعی حساس هستم و نقطهضعفم چیست. از سوی دیگر، پرس‌وجو می‌کنند تا ببینند من از چیزی ترس دارم یا نه. مثلا یکی با کنایه گفت شما باید خانهدار باشید تا بتوانید این حرکت‌ها را ادامه دهید! فرد دیگری گفت شما ابتدا سهم خودت را بگیر، که من گفتم خودم هیچ سهمی ندارم، باید سهم مردم را بدهند. فرد دیگری هم مرا تهدید به خلع لباس کرد و حتی تهدید به قتل! خدا را شکر من مقابل هیچکدامشان کرنش نکردم. به همه آنها می‌گویم که در این مسیر تا پای جان ایستاده‌ام. کسی که پا در چنین مسیری می‌گذارد، باید کاملا هوشیار باشد تا پایش نلغزد. به همه آنها می‌گویم من یک طلبه ساده‌ام و هیچچیز جز احقاق حق مردم نمی‌خواهم. این واکنشها را هم طبیعی میدانم، وقتی یک طلبه ساده مقابل گردنکلفتها می‌ایستد، باید صابون همهچیز را به تنش بمالد.
اعتراضات شما، کلا روشی دارد که نیازمند پشتیبانی رسانه‌ای است، از میزان حمایت‌های رسانه‌ای رضایت دارید؟
این ماجرا ذره ذره پیش رفت و به اینجا رسید، من در همه این وقایع دست یاری خدا را می‌بینم. فکر می‌کنم برای تحلیل نیز نباید چندان زمینی به وقایع نگاه کنیم. اما در یک تحلیل استراتژیک باید گفت که نقش رسانه در این میان بسیار پررنگ است؛ ذات چنین اعتراضاتی با «اعلام عمومی» همراه است، من در این خصوص هیچ اقدامی انجام نداده‌ام و واقعا با لطف خدا این پوشش‌های رسانه‌ای پیش رفته است؛ هفتهنامه پنجره، راه آقای جلیلی، یا لثارات، عبرت‌ها، این اواخر مهر نو و سایت‌های خبری انقلابی، خوب اقدام مرا پوشش داده‌اند، بیشتر از این هم خودم راضی نیستم.
ولی بهنظر می‌رسد که صدا و سیما نباید به این موضوع بیتفاوت بماند. این سکوت رسانه ملی عجیب نیست؟
اتفاقا من برعکس فکر می‌کنم، اگر صدا و سیما سراغ من می‌آمد جای تعجب داشت، مسئولان رسانه ملی فعلا ترجیح می‌دهند از قراردادهای میلیونی فلان بازیکن و بهمان بازیگر بگویند، عدالتخواهی در برنامه‌های آنها تعریف نشده اصلا! من هم خدا را شکر می‌کنم که این رسانه ملی سراغم نیامده است.
از وقتی در حرم مستقر شدید، واکنشی از سوی آیت‌الله ری‌شهری ندیدهاید؟
من مستقیم ایشان را ندیدم، ولی به گوشم رسیده که ایشان به کارکنان حرم گفته‌اند که نه حمایت کنند و نه مخالفت! این واکنش دقیقا همان چیزی بود که خودم دوست داشتم. ولی در این مدتی که اینجا بودم، واقعا پرسنل حرم با خوشرویی و اخلاق نیکو با من رفتار کرده‌اند که باید از همه آنها تشکر کنم.
از مسئولان کسی سراغی از شما نگرفته است؟
از مسئولان مجلس، فقط آقایان رسایی و فدایی به دیدنم آمدند. از دولت هم یک روز خبر رسید که آقای مشایی قصد دارد به ملاقاتم بیاید، که پیغام دادم بگویید تشریف نیاورند! گفتم اگر نمایندهای از دولت قصد ملاقات مرا دارد، این مأموریت را به فردی غیر از مشایی بدهند. تعدادی از مسئولان جهاد کشاورزی هم آمدند و گفتند زمین‌خواری‌هایی را که به ما مربوط می‌شود، ارائه بده تا پیگیری کنیم، من یکی از پرونده‌ها را با اسناد کامل در اختیارشان قرار دادم، گفتم اگر به همین یک مورد رسیدگی کنید، مابقی پرونده‌های مرتبط را هم ارائه می‌دهم، ولی هنوز خبری از آنها نشده است. البته من هیچ توقعی از مسئولان ندارم، از آنها فقط گلایه دارم که چرا وظایفشان را درست انجام نمی‌دهند. معطل حمایت هیچکدامشان هم نیستم، توقع من از بچههای حزب‌اللهی است که باید با حمایتهایشان، ریشه ظلم را در کشور بسوزانند. در این روزگار، مهمترین کار برای یاری حضرت امام زمان (عجلالله تعالی فرجهالشریف) مبارزه با ظلم است. راه‌های فراوانی برای این هدف متعالی وجود دارد، اما اقدام عملی تأثیر بیشتری دارد.
آقای جهانشاهی! در آستانه سال نو هستیم، عید را چه می‌کنید؟
عید نوروز را همراه همسرم در خیمه عدالتخواهی بهسر خواهیم برد. سال تحویل ما همینجا خواهد بود به امید آنکه عدالتگستر واقعی از راه برسد، تا خدا چه خواهد... این را هم بگویم که دو سال پیش من آماده بودم که در زندان نوروز را بگذرانم، اما خدا تقدیر دیگری برایمان رقم زد و به دستور آقا آزاد شدم. اگر نیروهای انقلابی با شعار ظلمستیزی ما را یاری کنند، بسیاری از مشکلات حل می‌شود، به شرط آنکه بگویند فلان ظلم را دیدیم و تا حل نشود، به زندگی عادی‌مان برنمی‌گردیم. من از همه نیروهای انقلابی توقع دارم، خطابم به بچه حزباللهیهاست که بیایند و مرا یاری کنند. این روزها منتظر بچههای انقلابی هستم، مسئولان وقتی می‌آیند که نیروهای انقلابی سراغشان رفته باشند. این کار من امر به معروف و نهی از منکر است، اگر جمعی باشد قطعا مؤثرتر خواهد بود. من اینجا اردو زدم و منتظرم تا انقلابیهای عدالتخواه بیایند پای کار. البته مهم نیست بیایند اینجا، هر جای دیگر که برایشان میسر است، نکته این است که نسبت به ظلم بیتفاوت نباشیم
وقتی زندگی طلبه سیرجانی، زیر ذرهبین ابراهیم حاتمی‌کیا میرود
کار من شبیه حاج کاظم است، با یک تفاوت!
از همان روز نخستی که طلبه سیرجانی وارد تهران شد، شایعاتی درباره مذاکرات ابراهیم حاتمی‌کیا با او درباره ساخت فیلم زندگی‌اش به گوش رسید، جهانشاهی در این باره نکته‌های خواندنی بسیاری دارد: «آقای حاتمی‌کیا، همان روزی که من وارد حرم حضرت امام شدم به دیدنم آمد، البته قبل از رسیدنش آقای پیرهادی تماس گرفت و گفت می‌خواهیم با شما خصوصی صحبت کنیم، اصولا من هیچوقت حاضر به مذاکرات پشت پرده با افراد سیاسی نمی‌شوم، ولی چون آقای حاتمی‌کیا شخصیتی فرهنگی دارد، قبول کردم. من از قدیم عاشق آژانس شیشه‌ای بودم و به همین دلیل حاتمی‌کیا را دوست دارم، هرچند که از فیلم‌هایی مثل «به نام پدر» بهشدت دلگیرم. بهنظرم بدترین فیلم حاتمی‌کیاست. چند ساعتی با هم صحبت کردیم، قبل از آن گفتم به شرطی صحبت می‌کنم که قصه فیلم ساختن از زندگی من در میان نباشد، ایشان هم قبول کرد و گفت من بهعنوان یک کارگردان می‌خواهم زندگی تو را بدانم. حدود دو ساعت کنار ضریح حضرت امام نشستیم و حرف زدیم. پس از آن هم حدود هفت جلسه آمد توی همین چادر و با هم گپ زدیم، هر وعده دیدارمان هم یک نصف روز طول می‌کشید، همه حرف‌هایم را ضبط می‌کرد و با دقت فراوان ماجرای طلبه سیرجانی را دنبال می‌کرد. جزئیات ماجرا را با دقت می‌پرسید و این برای من جالب بود، حتی مثلا محتویات ساک مرا هم یادداشت کرد که در مسیر روی دوشم بود. من و حاتمی‌کیا گاهی گپ می‌زدیم و گاهی بحث می‌کردیم، یکجورهایی دعواهای طلبگی بود دیگر! یک روز به او گفتم که زندگی من بی‌شباهت به حاج کاظم نیست، با این تفاوت که من تاوان اعتراضم را خودم می‌دهم، ولی حاج کاظم مردم را هم همراه خودش کرد، هرچند که خودش معتقد بود مردم شاهدش هستند، اما عملا آنها را گروگان گرفته بود. در این مدت که حاتمی‌کیا به خیمه عدالتخواهی من می‌آمد، باور کردم که او هنوز به آرمانهایش اعتقاد دارد و یک فیلمساز انقلابی است، هرچند که بسیاری از آثارش جای نقد اساسی دارد، ولی خدا را شکر می‌کنم که حاتمی‌کیا مثل این جماعت روشنفکرزده، تغییر منش نداده است.» جهانشاهی در پایان می‌گوید: «نمی‌دانم قصد حاتمی‌کیا چیست و می‌خواهد با داستان زندگی من چه کند، اما آن روز توافقمان این بود که فقط از تجربه‌های عملی من بهعنوان یک کارگردان بهره ببرد.»
نظرسنجی از فعالان حوزه درباره مهمترین رویداد دهه 80 و اصلی‌ترین رسالت سال 90
پژوهش حرف اول را ميزند
دهه 80 برای حوزههای علمیه بسیار پر فراز و نشیب بود، اتفاقات مبارک بسیاری رخ داد که در صدر آنها سفر مقام معظم رهبری به قم قرار دارد. قریب به اتفاق افرادی که در این نظرسنجی شرکت کردند، بر یک نکته اتفاق نظر داشتند: «مهمترین رویداد دهه هشتاد سفر ده روز مقام معظم رهبری به قم بود و اصلی‌ترین رسالت حوزههای علمیه در سال 90 تحقق مطالبات ایشان محسوب می‌شود.» با این حساب، تصمیم گرفتیم نظرسنجی را کمی تغییر دهیم تا تفاوت و تقابل آرا بیشتر به چشم بیاید. به همین دلیل، اقدامات عملی مرکز مدیریت حوزههای علمیه، در گزینه‌های مهمترین رویدادهای دهه هشتاد قرار گرفت. از این گذشته، برای سال آینده، مطالبات مقام معظم رهبری را نیز به چند مورد تقسیم کردیم تا اولویتبندی فعالان حوزوی را در این خصوص بدانیم. هرچند که تعدادی از صاحبنظران گزینه‌های دیگری را برگزیدند که در فهرست ما قرار نداشت
گزینه‌های دهه 80
1- تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزههای علمیه؛
2- تدوین چشمانداز حوزههای علمیه؛
3- ارتباط بیشتر حوزههای علمیه با خارج ازکشور و شکلگیری جامعهالمصطفی؛
4- شکلگیری تحول ساختاری در قوانین شورای عالی حوزه؛
5- نظاممند شدن ساختار مدیریت تحصیلی در مدارس علمیه.
نتیجه
اول: تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها با 13 رأی؛
دوم: تدوین چشمانداز حوزههای علمیه با 5 رأی.
گزینه‌های سال 90
با توجه به مطالبات مقام معظم رهبری از حوزههای علمیه این گزینه‌ها انتخاب شد:
1- توجه مضاعف به اخلاق عملی؛
2- تخصصی و بهروز شدن علوم؛
3- توجه بیشتر به علوم عقلی و فلسفه؛
4- ساماندهی و برگزاری کرسی‌های نظریهپردازی؛
5- اصلاح متون درسی و بهرهگیری از تألیفات جدید.
نتیجه
اول: توجه مضاعف به اخلاق عملی با 6 رأی؛
دوم: همه موارد با چهار رأی؛
سوم: برپایی کرسی‌های آزاد اندیشی با 3 رأی.
ردیف نام سمت فعلی مهمترین رویداد حوزهها در دهه 80
وظیفه اصلی حوزهها در سال 90
1 محمد آخوند مدرس حوزه وارد شدن جدی حوزههای علمیه در شبکه جهانی اینترنت و فضای مجازی توجه مضاعف به اخلاق عملی
2 محمد ابوالحسنی مدرس حوزه تلاش مضاعف برای پاسخگویی به شبهات دینی
3 حسین ابراهیمی رییس امور مساجد تهران - نماینده مجلس تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
همه موارد
4 ادیب یزدی مدرس حوزه تدوین چشمانداز حوزههای علمیه تخصصی و بهروز شدن علوم
5 علیرضا اعرافی رییس مؤسسه جامعهالمصطفی العالمیه ارتباط بیشتر حوزههای علمیه با خارج از کشور و شکلگیری جامعهالمصطفی توجه بیشتر به علوم عقلی و فلسفه
6 امیرعباس اکبری مدیر حوزه علمیه آیت‌الله علمالهدی تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
توجه مضاعف به اخلاق عملی
7 محسن الویری عضو هیأت علمی دانشگاه امام صادق (علیهالسلام) - سردبیر مجله تاریخ اسلام 1- تحول ساختاری در قوانین شورای عالی حوزه، 2- افزایش مراکز تخصصی و پژوهشی، 3- تولید نرم افزار متون دینی،
4- ارتباط حوزه با خارج از کشور ساماندهی و برگزاری منظم کرسیها نظریهپردازی
8 عبدالمجید اشکوری استاد حوزه ودانشگاه پاسخگویی به شبهات و موفق شدن در این زمینه 1- نگاه ویژه به اخلاق عملی، 2- ساماندهی و برگزاری کرسی‌های نظریهپردازی
9 محمدعلی ایازی مدرس دانشگاه و حوزه تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
تلاش برای استقلال حوزهها
10 خدیجه جلالی رییس حوزه علمیه کوثر وارد شده حوزههای علمیه در شبکه جهانی اینترنت
حمایت مضاعف از فعالیتهای پژوهشی
11 محمدرضا حقانی مدرس حوزه تدوین سند چشمانداز حوزه علمیه اجرای جدی طرح تحول حوزه
12 مهدی خداجویان کارشناس رسانه تدوین سندچشمانداز حوزه علمیه اصلاح متون درسی و بهرهگیری از تألیفات جدید
13 سیدمحمد کاظم شمس نماینده دفتر رهبری در مجمع ناشران تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
نهایی و اجرا کردن سند چشمانداز حوزه علمیه
14 سیدمحسن صالح مدیر سیاسی جامعه مدرسینحوزه علمیه
1- تحول ساختاری در قوانین شورای عالی حوزه،
2- تدوین سند چشمانداز همه موارد
15 صادق شریفزاده مدرس حوزه و دانشگاه تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
نگاه ویژه به اخلاق عملی
16 محمد شریف صادقی مدیر عامل مؤسسه تحقیقات امیرالمؤمنین (علیهالسلام) تدوین سند چشمانداز حوزه اصلاح متون درسی و بهرهگیری از تالیفات جدید
17 مرتضی عباسیان مدرس حوزه و دانشگاه تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
اصلاح متون درسی و بهرهگیری از تالیفات جدید
18 عبدالمجید یزدی مسئول آموزش روحانیون قوه قضائیه تحول ساختاری در قوانین شورای عالی حوزه همه موارد
19 ماشاءالله عباسی مسئول امور مساجد حوزه شش تهران تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
حمایت مضاعف از فعالیتهای پژوهشی
20 حمیدرضا غریب رضا مدیر مؤسسه گفتوگوی دینی
نظام مند شدن ساختار مدیریت تحصیلی در مدارس علمیه ساماندهی و برگزاری منظم کرسی‌های نظریهپردازی
21 محسن غرویان عضو هیأتمدیره مؤسسه جامعهالمصطفی - رییس مرکز رسیدگی به امور مساجد قم فوت علما و مراجع بهویژه آیت‌الله بهجت تعامل حوزه علمیه با مراکز جهانی
22 عباس کعبی نمانیده خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین حوزه تحول در همه بخشهای حوزه همه موارد
23 محمد لطفی نیاسر مدیر رادیو معارف تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
اجرای جدی طرح تحول حوزه
24 عبدالمجید معادیخواه رییس بنیاد تاریخ انقلاب اسلامی تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
تصحیح روابط حوزه با نسل جوان منتقد
25 مهدی متولی معاون ارشاد و تبلیغ حوزه جامع امیرالمؤمنین(علیهالسلام) تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
نگاه ویژه به اخلاق عملی
26 میرلوحی استاد و مدیرکل روابط عمومی دانشگاه
امام صادق(علیهالسلام) 1- پاسخگویی به نیازهای نظام، 2- وحدت بیشتر حوزه و دانشگاه
27 حسن ممدوحی نماینده خبرگان رهبری و عضو جامعه مدرسین استقرار و استحکام حوزه شناسایی نقاط قوت و ضعف حوزههای علمیه
28 فاضل میبدی مدرس حوزه و دانشگاه تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
نظارت روحانیون بر فعالیتهای اجرایی، نه انجام آن توسط روحانیون
29 سیدهاشم حسینی بوشهری عضو شورای عالی حوزه و عضو جامعه مدرسین 1- تشکیل شوراهای استانی حوزه علمیه در سراسر کشور، 2-ارتباط حوزه با خارج از کشور، 3- فعالیتهای پژوهشی اجرای جدی طرح تحول حوزه
30 محمدرضا یگانه مدرس حوزه و دانشگاه تقویت فعالیتهای پژوهشی در حوزهها
نگاه ویژه بر اخلاق عملی
